Visualisatie, een door god gegeven kracht, of een occult gevaar?

Er zijn ten minste vier types van visualisatie in onze cultuur te onderscheiden: de academische, populaire, occulte en christelijke. Hoewel ze duidelijk verschillend zijn, zijn deze visualisaties in de praktijk behoorlijk verweven met elkaar. De praktijken van visualisatie, een directe vorm van mentale verbeeldingskracht en concentratie, beginnen een breed draagvlak en invloed in onze maatschappij te krijgen.

Visualisatie in de westerse wereld

Visualisatie houdt onder meer in, een weloverwogen manipulatie van het brein, individueel of in samenspel met een helper, dit om iemands bewustzijn te veranderen, naar een specifiek doel, meestal de zoektocht naar een of andere vorm van geheime kennis of kracht. Misschien is de meest gezaghebbende mening over dit onderwerp te vinden in “Seeing with the minds eye, the history, techniques en practices of visualisation.”, waarin staat: ” Als er twee belangrijke ‘nieuwe’ concepten in de 20/21ste eeuw in het westen te vinden zijn is het wel meditatie en visualisatie.” (2) Verder lezen we in dit boek:

‘De stijgende interesse in visualisatie sinds 1960 is een deel van het nieuwe klimaat in de westerse wereld. Dit komt tot uitdrukking in een toenemende interesse in allerlei vormen van verbeelding, in het herleven van oosterse godsdiensten en filosofieën, in hypnose en het gebruik van hallucinerende drugs, eigenlijk in een veranderde staat van bewustzijn. (3) Visualisatie is prominent aanwezig in moderne, humanistische en ’trans personele’ opvoeding, maar vindt ook steeds meer zijn weg in de conventionele onderwijssystemen.

Jack Canfield, directeur van Educational Services for Insight Training Seminars in Santa Monica, California, was in het verleden president van de associatie voor humanistisch onderwijs, adviseur van 150 scholen, universiteiten en gezondheidsorganisaties, hij heeft een boek geschreven genaamd: ‘The Inner classroom: Teaching with guided imagery ‘ Hij beweert hierin dat geleide verbeeldingskracht een zeer sterk psychologisch hulpmiddel is dat gebruikt kan worden om een breed spectrum van opvoedkundige doelen te bereiken: zoals een verbeterd zelfbeeld, vergroot bewustzijn, een gemakkelijker wijze van psychische groei en integratie, een opwekken van innerlijke wijsheid, het vermeerderen van empathische vermogens, het uitbreiden van creatief vermogen, het verbeteren van het geheugen, het vergemakkelijken van optimale prestaties, opwekken van een positieve levenshouding en een snelle wijze van het leren van subjectieve zaken. (4)

Dat het krachtig lijkt te werken is de reden waarom tegenwoordig veelal de loftrompet gestoken wordt over visualisatie als psychologisch hulpmiddel voor innerlijke genezing en persoonlijkheidstraining. We zullen achtereenvolgens het wezen en de invloed van visualisatie bestuderen en de reden waarom mensen deze techniek gebruiken. In al deze zaken zien we dat vooral de spirituele implicaties van de visualisatiepraktijken duidelijk aanwezig zijn.

Het wezen van visualisatie

New Age visualisatietechnieken denken via manipulatie van het brein iemands perceptie en persoonlijke realiteit te veranderen. Voorstanders beweren dat bij een juiste controle ieder persoon zijn ideeën, zijn bewustzijn en zelfs zijn psychische of geestelijke gesteldheid vorm kan geven. Zo kan bijvoorbeeld visualisatie gebruikt worden zegt men, om iemands negatieve zelfbeeld te veranderen door steeds een positief beeld van jezelf in gedachten te houden. Door een juist mentaal beeld en uitstraling te creëren en het vast te houden of naar ‘buiten’ te projecteren, beweren voorstanders, kun je mentale kracht oefenen over elk aspect van het menselijk leven.

Vergelijkbare praktijken worden ook gebruikt in magische rituelen om de geesten aan te roepen dit om zulke doelen te bewerkstelligen. Omdat naar men zegt, het brein zoveel potentiële kracht heeft kan het door visualisatietechnieken een gunstige invloed uitoefenen op je gezondheid, financiën, leervermogen, relaties, beroep en zelfs op je eeuwige bestemming. In veel Hindoeïstische en Boeddhistische religies gelooft men ook dat het beeld dat iemand vasthoudt bij zijn dood van grote betekenis is voor iemands volgende leven. Dat is dan ook een reden om visualisatietechnieken te gebruiken.

De invloed van visualisatie

Visualisatie en verbeeldingstechnieken worden in Amerika en het westen nagejaagd door miljoenen en miljoenen mensen. Dit heeft een toenemende invloed op diverse maatschappelijke terreinen in gezondheidsleer en onderwijs. In de psychotherapie integreren allerlei occulte elementen, in het bijzonder in de leer van de zelfverwerkelijkingleer van C.G. Jung en de humanistische en trans personele psychologie. In ‘Seeing with the minds eye’ staat het volgende: “In de laatste eeuw beginnen steeds meer specialisten onderzoekers de betekenis van visualisatie opnieuw te ontdekken: Geschiedkundigen, theologiestudenten, archeologen, natuurkundigen en psychologen zijn begonnen met het bestuderen van de natuur van het innerlijk beeld, zoals dit toe te passen is op hun eigen gespecialiseerd terrein. Hoewel er nog geen wereldwijde consensus is over visualisatie op dit moment, is er een algemene ontwikkeling om tot begrip te komen vanuit de verschillende gezichtspunten over visualisatie.” (5)

Veel wetenschappelijke tijdschriften houden zich bezig met publicaties over visualisatie zoals ‘The Journal of Mental Imagery’. Ze beschrijven de integratie van visualisatie in psychologie, onderwijs, kunst en literatuur, taalwetenschappen, mythologie, antropologie, sociologie, religie en de thanatologie (de studie van dood en doodgaan). (6) Zelfs maar een kort overzicht van de algemene invloed van vormen van visualisatie in het westen is indrukwekkend te noemen.

Gezondheidszorg

Visualisatie wordt algemeen toegepast in de New Age therapieën, dit is zeer toepasselijk zoals we later in dit artikel zullen zien. Nu willen we vaststellen dat manipulatie van mystieke levensenergie zoals prana en chi gebruikelijk is in visualisatietechnieken. Voorstanders in het westen beweren namelijk ook dat visualisatie energie kan produceren en manipuleren.

Voorstanders in het westen beweren namelijk ook dat visualisatie energie kan produceren en manipuleren.

Natuurkundigen zijn al begonnen subtiele lichaamsenergieën te bestuderen en hun effect op de energieën buiten het lichaam. Door de gehele geschiedenis hebben filosofen deze energie herkend en namen gegeven. De Chinezen noemen het chi, de Indische prana of kundalini, de Japanners ki en in de twintigste eeuw noemde de parapsychologen dit fluïdum en bio-plasma. Russische en Tsjechische geleerden hebben deze ‘bioplasma’ energie bestudeert in verband met genezing door telepathie en psychokinesis. Ze hebben ontdekt dat een vrouw genaamd Nelya Mikhacloya haar bioplasmische energievelden kan veranderen.

Studies als deze bevestigen occult geloof en de aannames van aura’s en astrale lichamen. De experimenten demonstreren hoe visualisatie energie kan produceren met een direct effect op de buitenwereld.’ (7)

Opvoeding en onderwijs

Visualisatie wordt in het onderwijs tegenwoordig gebruikt, net als in de counseling, bij probleemoplossende cursussen en bij ‘creatief schrijven’. Het wordt door studenten gebruikt om in een andere staat van bewustzijn te komen, waardoor men in staat zou zijn om de ‘innerlijke’ gids te bereiken of ‘ het hogere zelf’ en zijn krachten. Het wordt gebruikt om het leervermogen, het zelfbewustzijn te vergroten en stress te verminderen.

Occultisme

Sjamanen, spiritisten, magiërs en heksen gebruiken visualisatie heel vaak. In het westen zijn er de bekende Amerikaanse sjamanen zoals Carlos Castaneda en Lyn Andrews , van hen zijn miljoenen boeken verkocht. Hierin wordt steeds beschreven dat visualisatie de belangrijkste sleutel was voor hun succes als sjamaan. Hetzelfde geldt voor hypnotherapeuten zoals Richard Dobson en Nataha Frazier. ‘In de laatste vijf jaar worden de sjamanistische trance technieken geleerd en vertaald als een vorm van visualisatie.’ (8)

In de laatste vijf jaar worden de sjamanistische trance technieken geleerd en vertaald als een vorm van visualisatie.’

Visualisatie wordt wereldwijd gebruikt in psychische genezing. Spirituele genezers als Amy Wallace (kleindochter van Irving Wallace) en Bill Henken beweren in hun boek (‘The psychic healing book: How to develop your psycic potential safely, simply en effectively.’) ‘Visualisatie is een van de meest verbreide en krachtigste instrumenten in de spirituele genezing. Het wordt intensief gebruikt in oosterse en mystieke scholen en wordt in praktisch iedere school voor bewustzijnstraining tegenwoordig geoefend. (9)

Visualisatie is ook een veel gebruikte techniek bij veel occulte religies zoals de Rozenkruisers en Tantrisme, maar ook bij ‘geesteswetenschappen’ zoals New Thought, Divine Science, Unity school of christianity, Religious science enzovoort. In diepste wezen gebruiken alle occultisten visualisatie, neem bijvoorbeeld een psychische ‘krachtpatser’ als Kreskin, die bekent dat hij iedere dag oefent met mentale verbeeldingskracht. (10)

Psychotherapie

Visualisatie wordt ook algemeen gebruikt in de psychotherapie. Het gebruik van verbeeldingskracht is een van de snelst toenemende trends in psychologie en onderwijs. Vele ‘pioniers’ gebruiken denkbeeldige technieken zoals Hans Karl Leiner en Robert Desville die zich veel moeite gegeven hebben om deze ‘psychotechnieken’ in iedere school te integreren. (11) Mike Samuels M.D.is een overtuigd spiritist en auteur van boeken zoals:’Seeing with the minds eye’ en ‘ Spirit Guides: acces to inner worlds.’ (12) In hun boeken weidden Nancy en Mike Samuels tweehonderd pagina’s aan het gebruik van visualisatie in de moderne psychologie, gezondheidszorg, parapsychologie, kunst en creativiteit en occulte doeleinden die ze ‘spiritueel leven’ noemen. (13)

Ze bespreken visualisatietechnieken die gebruikt worden bij veel psychologische methodes waaronder die van Freud en vooral Jung. Enkele voorbeelden zijn: geïnduceerd hypnotisch mijmeren. Aversie training, implosion therapie, hypnotherapie (net als de spiritistische mogelijkheid tot automatisch schrijven) de systematische desensitatie technieken van behavioristen, geïnduceerd droomwerk, de meditatieve visualisaties van Kretschner, Leuners geleide affectieve fantasie, Gestalt psychodrama, psychosynthese en nog veel meer. (14)

The ‘Journal of Mental Imagery’ die gesponsord wordt door de Int. Imagery Association belegt regelmatig vergaderingen voor academische gezelschappen. In de brochure van de Six American Imagery Conference, die gehouden werd in San Francisco en als onderwerp had ‘ Timeless Therapeutic Images’ is te lezen: ‘ Er hebben zich een groot aantal wetenschappelijke ontdekkingen in de psychologie, psychiatrie en neuropsychologie, voorgedaan over het innerlijke beeld, die veel grensverleggende emotionele, fysiologische en psychologische veranderingsprocessen op gang kunnen brengen. Het beeld verblijft in het ‘hart’ (binnenste) van het bewustzijn. Het verenigt zich moeiteloos met het binnenste zelf en de uitwendige wereld, het staat het positieve toe om het negatieve te confronteren en te overwinnen, zo dat het ons leidt tot aanvaarding; het verbindt nieuwe wegen in het bewustzijn door een nieuwe perceptie. (15)

Een bekend spiritueel toetsingsorganisatie in Berkely, California waarschuwt voor dit soort conferenties, die het best omschreven kunnen worden als een vormeloze vermenging van seculier wetenschappelijk materialisme een verborgen ‘scheut filosofie’. De feitelijke aandacht op deze conferentie was gericht op het gebruik van verbeelding om zo in contact te komen met iemands ‘innerlijke adviseur en geleide gids’. (16)

De praktijk van psychosynthese is een klein beetje psychotherapie vermengt met verschillende oosterse en westerse methodes om te komen tot ‘zelfbewustzijn’. Psychosynthese is ontwikkeld door Robert Assagioli, die jarenlang de Italiaanse directeur van de Lucis Trust was, een zeer occulte organisatie die gesticht is door de New Age leidster Alice Bailey.(17)

Psychosynthese maakt uitgebreid gebruik van visualisatie en inbeelding om zo in contact te komen met het ‘hogere zelf’, dit zou van betekenis zijn voor de psychische ontwikkeling en de mogelijkheden tot ‘spirituele contacten’. Op min of meer dezelfde wijze ontwikkelde de paranormaal begaafde Bob Hoffmann (met behulp van een dode vriend dr. Siegfried Fischer) en een psychiater genaamd Ernest Pecci een systeem van paranormale psychotherapie genaamd de Fischer-Hoffmann techniek die later het Quadrinity Proces genoemd werd. Deze methode probeert het ‘innerlijke heiligdom’ te helpen door verbeeldingskracht en een geleidegeest ontvankelijker voor visualisatie te worden. (18) Een Quadrinity leraar, Jean Poster, openbaart het occulte gebruik in haar boek: Psychic Development (Random House 1974)

Autogene training door J.H. Schultz

Een vroege pionier in het gebruik van het academisch gebruik van visualisatie was de Duitse psychiater Johannes H. Schultz. Vanuit zijn klinische ervaringen met hypnose (19) ontwikkelde hij, wat hij later noemde de autogene training. Deze methode gebruikt onder andere autosuggestie, visualisatie en diepe ontspanning. Net als bij de andere autoriteit op dit gebied Samuels is het de meest doordachte en algemeen gebruikte methode van visualisatie in de gezondheidszorg. Autogene training heeft veel gemeen met hypnotherapie (vooral autosuggestie), psychotechnieken, ontspanningstechnieken, oude yogatechnieken en de meer recentere mind-control cursussen. (20) Sommigen promoten autogene training als een methode die mensen snel in staat stelt tot een occulte staat van veranderd bewustzijn te komen, zonder het ’tijdrovende oosterse ‘pad te volgen.

Mensen, die om wat voor reden dan ook zich niet willen verbinden met de oosterse meditatieve technieken, kunnen autogene training als een alternatief zien. Het is opmerkelijk grondig en systematisch ontworpen en geeft met enig oefenen al gauw een bewustzijn dat te vergelijke is met diepe meditatie…In diepste wezen zijn vooral de laatste stadia van autogene training te vergelijken met een doorbraak in het bewustzijn, wat men verkrijgt met verschillende meditatieve technieken. (21)

Wolfgang Luthe, een van Schultz studenten is nu de autoriteit op het gebied van autogene training(22) Hij is de auteur van Autogenic training en schreef samen met Schultz het boek Autogenic Therapy dat 2400 gevalsstudies beschrijft. Schultz merkt hierin ook op dat het programma van visualisatietechnieken bij autogene training ook verbeterd kunnen worden door meditatieve training.(23) Een deel van de meditatie bestaat uit ‘het bevragen van je eigen zelf, je innerlijke bewustzijn’ (24) een techniek die niet zelden leidt tot contact met geleidegeesten en geestesmachten.

De invloedrijke psychoanalist Carl G.Jung, zelf een student van het occulte (25) ontwikkelde zijn eigen visualisatie methode genaamd ‘actieve verbeelding’. Deze in potentie zeer gevaarlijke techniek wordt beschouwd als een belangrijk werktuig in de Jungiaanse psychologie, om zo in direct contact te komen met het onbewuste om zo een grotere innerlijke kennis te bereiken. (26)

De Jungiaanse psychoanalytica Barbara Hannah is lector op het prominente C.G. Jung instituut. In ‘Encounters with the soul active Imagination as developed bij C.G.Jung (27) geeft ze ronduit de gevaren van actieve imaginatie toe en onthult in details hoe het brein krachtig beïnvloedt kan worden. Ze benadrukt het grote gevaar voordat iemand de methode gaat toepassen. (28) Hannah belijdt tevens dat actieve imaginatie zich bezig houdt met de ‘eerbiedwaardige’ methode om met de goden in contact te komen. (29) Inderdaad leidt het geen twijfel dat men zo gemakkelijk in contact komt met wat genoemd wordt een geleide eest. (30) Hoe dan ook deze geesten kun je je eigen maken als krachtige psychodynamische krachten, in feite zijn ze de beeldvorming geworden van de innerlijke structuur van het onbewuste.’

Human potential seminars en de kerk

Veel van de populaire ‘denk jezelf rijk’ seminars (of gezond, sexy of gelukkig) gebruiken visualisatietechnieken. Moderne New Age seminars zoals Silva Mind Control (31) E.M.D.R. (red.) en the Forum (vroeger ‘est’) kennen miljoenen aanhangers die verschillende visualisatietechnieken gebruiken. Je kunt in je bewustzijn projectieschermen neerlaten waar je de gewenste beelden op projecteert. (bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen, betere studievermogens, minder gewicht, of je kunt je voorstellen hoe je witte bloedcellen kankercellen of virussen opeten.)

Verder kan je door stilte en een ‘innerlijke heiligheid’ een mentaal laboratorium bedacht worden, waarmee je in contact komt met innerlijke adviseurs of geleidegeesten, die je helpen belangrijke beslissingen in je leven te nemen.

De moderne impact van visualisatie in gezondheidszorg, wetenschap, onderwijs, psychotherapie en andere terreinen steeds meer ingang bij christenen gevonden.

Zoals te verwachten was heeft de moderne impact van visualisatie in gezondheidszorg, wetenschap, onderwijs, psychotherapie en andere terreinen steeds meer ingang bij christenen gevonden. John Trott en Eric Pement merken op dat visualisatie oefeningen steeds meer hun weg in de christelijke kerken vinden. (32) In the seduction of Christianity wijdt Dave Hunt twee hoofdstukken aan de beschadigende invloed van visualisatie in de kerk. Hunt merkt op dat visualisatie en geleide fantasie technieken al van oudsher erkent is bij tovenaars als de meest krachtige en effectieve methode om in contact met de geestelijke wereld te komen om zo bovennatuurlijke kracht, kennis of genezing te verkrijgen. Zulke methodes worden nergens in de bijbel gepraktiseerd of aangemoedigd als hulp in geloof of gebed. (33)

Hunt onderscheidt visualisatie ten opzichte van het niet-occulte gebruik van verbeelding. Hij zegt: ‘De visualisatie waar wij mee te maken hebben is een oude hekserij methode, die al duizenden jaren door sjamanisten gepraktiseerd wordt, en die steeds meer erkenning in de tegenwoordige seculiere wereld krijgt en nu zelfs meer en meer in de kerken. Deze visualisatie probeert levendige, zo realistisch mogelijke beelden in de geest op te roepen en vast te houden, om zo zieken te genezen, rijkdom te creëren of een andere realiteit op te roepen. Vreemd genoeg predikt een aantal christelijke leiders dezelfde technieken in de naam van Christus, zonder te herkennen waar ze mee bezig zijn.(34)

Naarmate meer mensen ‘verlichting’ gaan zoeken en naarmate de (para)psychologie zich verder ontwikkeld, nemen de bewustzijn veranderde technieken steeds meer toe in gezondheidszorg, pedagogiek, en sport men ziet ze als psychotherapeutische gereedschappen. (35) En ongetwijfeld zal met de verdere toename van de hersenwetenschappen, de ‘human potential, new age’ seminars het gebruik van visualisatie ongebreideld toenemen. Zo’n invloed zal de kerk voortdurend beïnvloedden. Maar zoals we ook in het tweede deel zullen beschrijven is het wereldbeeld van de voorvechters van visualisatie zelden christelijk te noemen. Daarentegen is het vaak schaamteloos occult of humanistisch. Zoals Stanley Dokupil het zegt: ‘ Verbeelding is meer en meer het middelpunt van veel new age gedachtegoed en methodiek geworden.’ (36)

Waarom gebruiken mensen visualisatie?

Laten we eerst eens kijken naar de stellingen van de voorstanders. Je kunt deze samenvatten in drie hoofdthema’s.

• Onderzoek naar persoonlijke kracht.
• Onderzoek naar innerlijke kennis en spirituele verlichting.
• Onderzoek naar fysieke gezondheid.

Het onderzoek naar persoonlijke kracht

Psychiater Harold Sherman beweert dat er een geweldige kracht in verbeelding zit. (37) Andrew Wiehl stelt in creatieve visualisatie dat er wonderen zijn gebeurd, die ogenschijnlijk door visualisatie plaatsvonden. Hij noemt het een door God gegeven kracht die beschikbaar is voor iedereen.(38)

Het onderzoek naar spirituele verlichting

Jack Canfield stelt: ‘Voor mij is het meest interessante gebruik van geleide fantasie het oproepen van de wijsheid die diep in ons ligt.’ Hij gaat verder met het bespreken van de manier waarop studenten hun eigen geestelijke gidsen als counselor van wijsheid kunnen aanroepen. (39) Mike Samuels zegt: “Filosofen en priesters van iedere oude cultuur gebruikten visualisatie als gereedschap voor groei en wedergeboorte.”

Mike Samuels zegt:’ Filosofen en priesters van iedere oude cultuur gebruikten visualisatie als gereedschap voor groei en wedergeboorte.

Veel godsdiensten hebben visualisatie gebruikt als een van hun basistechnieken om mensen te helpen hun spirituele doelen te verwezenlijken. Visualisatie intensiveert iedere gebeurtenis. (40) In ‘Visualization’ benadrukt Adelaide Bry dat visualisatie de macht heeft om ‘ de verborgen waarheid te onthullen’ en ons zo in staat stelt om persoonlijke contacten te ervaren met ‘het kosmische bewustzijn.’ (41) Zo schrijft iemand, die nogal gecharmeerd was van de methoden van de psychosynthese van Robert Assagioli: ‘Verbeelding is superieur aan alle wezens en generaties, en door haar zijn we instaat de wereldorde te overstijgen en zo deel te hebben aan het eeuwige leven en de energie van het ‘over hemelse’. Juist hierdoor worden we bevrijd vanuit de banden van het noodlot.(42)

Het onderzoek voor de fysieke gezondheid

Bewustzijnsonderzoeker Kenneth Pellectier van het Longley Poiter Neuro psychiatrisch instituut in San francisco leert: ‘ De grootste potentie van autogene training en visualisatie is dat het een krachtig instrument is in de holistische benadering van de (preventieve) geneeskunst. (43) In zijn ‘Positive Imaging’ citeert de populaire ‘positief denker’ Norman Vincent Peale de sjamanistische onderzoekers Jeanne Achterburg en G. Frank Laulis als hij zegt: Verbeelding kan wel eens de meest belangrijke techniek voor de moderne gezondheidszorg zijn. (44)

Jammer genoeg, krijgen de mensen meer schade dan de ‘voordeeltjes’ van de visualisatietechnieken op spiritueel/educatief en gezondheidsterrein. Visualisatieprogramma’s worden vergezeld met toegevoegde ‘bagage’ zoals een ander wereld en godsbeeld en andere lichamelijke en geestelijke gevaren. Voordat we deze verder benoemen zullen we eerst de verschillende voorbeelden van visualisatie en verbeelding bekijken.

Soorten van visualisatie

Visualisatie is een belangrijk en krachtig gebruik van verbeelding met een grote variëteit aan methoden en doelen. Tegelijk geeft dit het probleem aan om dit onderwerp beknopt te analyseren. De academische variaties hebben noodzakelijkerwijze niet hetzelfde doel als de occulte of ‘christelijke’ variaties. Zo zal een deugdelijke kritiek op de ene vorm niet correct op de andere vorm zijn. De doelen van het occulte gebruik zullen anders zijn dan ‘het christelijke gebruik.’ Het schema hier geeft een aantal vormen van visualisatie en laat tegelijkertijd zien dat de grenzen tussen de verschillende vormen zeker niet absoluut zijn.

1 Academisch

2 Populair

• Autogene training
• Jungiaanse psychologie
• Inbeelding studies
• Seculiere of trans personele psychologie
• N.L.P. (red)
• E.M.D.R. (red)
• New Age therapieën
• Mind-Science praktijken
• Silva Mind Control (SMC)
• Persoonlijke of zakelijke georiënteerde seminars of doelgerichte programma’s

3 occulte visualisatie

• Rituele magie
• Sjamanisme
• Spirituele healing
• Spiritisme
• Hindoeïsme
• Boeddhisme (mandala)

4 Christelijk

• Christelijke psychiater, counselor
• Innerlijke genezing (on-Bijbels)
• Jezus visualisatie
• Visualisatie met Bijbel.(45)
• Tussen de types 1,3 en 3,4 zijn sommige grenzen concreet, maar bestaat er een potentiële mogelijkheid tot vermenging. Tussen 2,3 zijn er behoorlijk flexibele grenzen. Tussen 1,4 en 2,4 zijn grenzen zeer flexibel en bestaan er dus duidelijke relaties.
• Visualisatie variaties

In het algemeen zijn er drie visualisatievormen te onderscheiden:

Geprogrammeerde visualisatie, dit is een actief proces dat gebruikt wordt door mensen persoonlijk. Zo houdt de beoefenaar een positief beeld in zijn bewustzijn om zo een gewenst object of situatie te creëren. Dit kan gestalte krijgen op de ‘psychiatrische’ divan of in een magisch ritueel.

Ontvankelijke visualisatie is een passief proces. Het zet een en ander in werking, na een eerste aanzet of thema en ontwikkelt zich in het bewustzijn. Deze methode is in die zin passief, dat het alles ontvangt wat er in het brein opkomt, hetgeen dan vaak geïnterpreteerd wordt als een of andere speciale leiding, zoals de instructies van het ‘hogere zelf’ een ‘innerlijke gids’, of ‘goddelijk bewustzijn.’

Geleide visualisatie is, zoals het woord het al zegt, geleid door een vriend, counselor, familielid in een therapeutische, occulte of new age setting. De therapeut suggereert een beeld, zoals bijvoorbeeld een weide of een bos, en de cliënt werkt dit in zijn ‘innerlijke verbeelding en onbewuste conflicten’ verder uit. Geleide fantasie kan ook gebeuren door de leider van een New Age seminar of workshop die zijn gehoor helpt een mentale omgeving te construeren die gemakkelijk contact maakt met een geleide geest. Silva Mind Control (SMC) en nog ‘acht miljoen’ gradaties daarvan zijn voorbeelden.

Het verschil tussen verbeelding en visualisatie

De algemene types van visualisatie kunnen vrij ruim omschreven worden met geleide fantasie, mentale verbeelding, actieve imaginatie, direct dagdromen, innerlijke verbeelding, enzovoort. Men moet echter niet vergeten dat visualisatie niet hetzelfde is als verbeelding of fantasie. Visualisatie is een inbeelding die doelgericht een specifieke wens najaagt. Hoe moeten we fantasie nu onderscheiden van visualisatie? Er zijn veel verschillende vormen van verbeelding en fantasie die we allemaal kennen.

Men moet echter niet vergeten dat visualisatie niet hetzelfde is als verbeelding of fantasie.

Bijvoorbeeld het ‘geheugenbeeld’ dit is een reconstructie van een echte gebeurtenis, op een specifieke gelegenheid. Zo kan bijvoorbeeld de levendige herinnering van iemands eerste afspraakje na lange tijd nog beeldend in de herinnering aanwezig zijn. Visualisatiebeeld is het gevolg van een ingebeeld beeld, dat mogelijk elementen bevat van percepties van gebeurtenissen in het verleden, maar die in ieder geval op een nieuwe manier is samengesteld Iemand kan zich inbeelden hoe zijn huis eruitziet met een gewenste nieuwe auto ervoor. Of zich inbeelden hoe zijn huis op een nieuwe gewenste manier eruitziet bij een andere inrichting.

Maar iemand kan zich ook inbeelden hoe het in de hemel of hel is, of hoe een profeet zich in een moeilijke situatie zou gedragen, of wat iemand in zijn plaats zou doen. Dit is hetzelfde als een dagdromerij, fantasie waar een combinatie van herinneringen en verbeelding plaatsvindt. In de slaap vinden we ook fantasieën van dromen die waarnemingen in het verleden op een nieuwe manier reconstrueren.

Andere vormen van inbeelding of fantasieën worden zelden ervaren. In hallucinaties vinden we inwendige verbeelding die ten onrechte aangezien wordt voor extern. In bovennatuurlijke gezichten vinden we uitwendig geïnduceerde, innerlijk verbeelde gebeurtenissen. Deze openbaringen kunnen echt of onecht zijn, afhankelijk of ze van God komen of van de duivel. (Mat.4:8 Ezech.1:1)

Er zijn vele manieren van verbeelding. Het is echter zo dat deze manieren typisch genoeg geen visualisatietechnieken te noemen zijn. Ze missen de begeleidende verplichting van vertrouwen, als een van de specifieke technieken die nodig zijn in het visualisatieproces.

Begeleidende verschijnselen van visualisatie

• Visualisatie wordt zelden alleen gebruikt. De typische verschijnselen van visualisatie zijn:
• Ontspanning
• Meditatie (soms met een yoga-achtige gecontroleerde houding en ademhaling)
• Het beoefenen van wilskracht.
• Verschillende vormen van zelfhypnose
• Vertrouwen en geloof in de gids. (Of die nu menselijk zijn of van geesten)
• Vertrouwen in het proces van visualisatie op zich.

Ontspanning

Ontspanning is natuurlijk een belangrijk en noodzakelijk aspect van het dagdagelijkse leven. Maar als het gecombineerd wordt met visualisatie en meditatietechnieken kan het gauw verworden tot een occult proces. In ‘ Relax your way tot ESP’ refereert D. Scott Rogo, een psycholoog aan het onderzoek van de parapsycholoog Rhea White, die ontdekte dat de meeste paranormale mediums hun ‘werk’ begonnen met ontspanning. (46) De paranormale mediums benadrukken ook het belang van suggestie en visualisatie. (47)

In ‘Creatieve visualisatie’ beweert Shakti Gawain, een new age medium, dat het belangrijk is je eerst te ontspannen, als je voor het eerst ‘creatief’ wil visualiseren. (48) De al eerder genoemde Jack Canfield moedigt zelfs studenten aan, klassikaal verschillende occulte en potentieel occulte ontspanningsoefeningen te beoefenen voor het visualisatieproces, inclusief adem bewustzijn, ademverbeelding, adem controle, progressieve relaxatie, autogene training, polariteits healing en chanting (49)

In het volgende citaat van ‘Opening to Channel’ bieden twee geleide eesten ‘Orin’ en ‘DaBen’ advies tot ontspanning, om je zo te helpen de staat van bewustzijn te verkrijgen, die het beste is voor het communiceren van geleidegeesten. (50)

Oefening van Orin en DaBen om ontspanning te verkrijgen

Doel: De oefening is in wezen een voorbereiding om in trance te komen. We willen dat je ervaringen met channeling, ontspannen, gemakkelijk en plezierig verlopen. Stappen:

• Ga op een gemakkelijke manier zitten op de grond of een stoel, zo dat je het gemakkelijk tien of vijftien minuten kunt volhouden.
• Sluit je ogen en begin rustig en langzaam te ademen. Adem ongeveer twintigmaal langzaam en ritmisch, na elkaar boven in je borstkas.
• Laat al je zorgen los. Stel je voor dat ze verdwijnen. Iedere keer als er een gedachte komt, projecteer het op een denkbeeldig bord en ‘wis’ het daarna krachtig uit of verbeeldt je dat je iedere gedachte in een luchtbel stopt die vervolgens wegzweeft.
• Ontspan je lichaam. Voel dat je langzamerhand onbewogen, kalm en rustig wordt. Ga in je verbeelding door je lichaam en ontspan ieder deel apart. Ontspan ‘mentaal’ je voeten, benen, billen. Buik, borst, armen, handen, schouders, nek, hoofd en gezicht. Laat je kaak een beetje open en ontspan de spieren rond je ogen.
• Trek een ‘luchtbel’ van wit licht rondom je op Visualiseer haar omvang, helderheid en vorm. Speel er een beetje mee, maak het groter of kleiner totdat het goed aanvoelt.

Als je rustig en ontspannen bent en klaar om ’terug te komen’ breng dan je aandacht weer in de kamer. Proef en geniet van de staat van rust waar je in bent. Meestal is het genoeg iedere dag twintig minuten te oefenen, ongeveer een of twee weken om snel in een toestand van diepe ontspanning en ‘innerlijke stilte’ te komen.

Deze regels zijn niet alleen ‘zaligmakend’ maar helpen je snel in die veranderde staat van bewustzijn te komen, die het beste is om een geleidegeest te bereiken. (51) Ontspanning is dus een belangrijk onderdeel voor een succesvolle visualisatie.

Meditatie is de tweede component. Visualisatie wordt vaak geleid in een meditatieve omgeving, bijvoorbeeld door een gestructureerd programma als ‘interne concentratie’ of het gebruik van een mantra, of het gebruik van een krachtig woord met ‘psychische kracht’. Zoals al eerder aangegeven (52) ontwikkelt zich bijna alle meditatie uitgezonderd Bijbelse meditatie door psychische krachten in een niet-Bijbelse occulte wereldbeschouwing, die een deur kan openen naar de gevallen geestelijke wereld. Gawain geeft aan dat praktisch iedere wijze van meditatie je uiteindelijk een ervaring geeft van jezelf als bron of van ‘ je hogere zelf’. (53) Ze bedoelt met ‘zelf’ de ‘uiterste realiteit van god’.

Het systematisch gebruik van wilskracht om een effectieve visualisatie te krijgen is verbonden met magische en occulte teksten, in het bijzonder voor rituele doeleinden.

Het systematisch gebruik van wilskracht om een effectieve visualisatie te krijgen is verbonden met magische en occulte teksten, in het bijzonder voor rituele doeleinden. (54) Onverschillig dus zonder een wils intentie en verdere verbintenissen kan er geen visualisatie bestaan. Dat wil zeggen dat geprogrammeerde visualisatie, het weloverwogen gebruik van je eigen geesteskracht is om voor jezelf een nieuwe realiteit te scheppen. Niets is te onbetekenend of onmogelijk. Een vuistregel is: Je kunt visualisatie gebruiken voor wat je ook maar wilt, en je moet sterk willen wat je visualiseert. (55)

De interesse in hypnose bij visualisatie, wordt meestal bepaald door het feit dat iemands vermogen tot visualisatie en de ontvankelijkheid voor hypnose vaak samengaat. Verbeeldende betrokkenheid, of opgaan in fantasie ervaringen zijn bekend als verbonden met een hogere graag van hypnotische gevoeligheid.

Vandaag de dag wordt de betrokkenheid van verbeeldingskracht en hypnose bestudeerd en onderkend in een aantal geschikte wetenschappelijke studies. (57)

Geloof of vertrouwen is een onmisbare integrale factor die de effectiviteit van visualisatie bepaald. Dit blijkt o.a. uit de literatuur die in de voetnoten aangehaald wordt, zonder geloof niet veel effect. Toch wordt dit geloof vreemd genoeg nauwelijks gerelateerd in een geloof in de Bijbelse God, Jezus Christus, maar meer aan iemands eigen zogenaamde innerlijke krachten, mentale capaciteit, intuïtieve vermogens, kosmische energie, het universum, enzovoort. De volgende uitspraken benadrukken het belang van positief geloof.

‘Om het anders te zeggen, iedere techniek voor zelfrealisatie en ontwikkeling moet gepaard gaan met een groot vertrouwen dat het werkt.’ (58) ‘Geloof dat iets materialiseert als je, je het verbeeldt, en twijfel nooit een moment…’ ‘ Net als een advocaat de wet moet kennen om hem uit te voeren en te gebruiken, moeten wij het universum begrijpen, dat moet meewerken om onze wensen te vervullen.’ ‘Des te meer geloof en enthousiasme we stoppen in mentale verbeelding, des te eerder zal het slagen.’ (59)

Conclusies

We kunnen in onze bespreking over visualisatie tot dusver een aantal conclusies trekken:

• We ervaren allemaal bepaalde manieren van verbeelding en fantasie in ons leven.
• Verbeelding is een component van visualisatie maar moet ook op zich bestudeerd worden apart van visualisatie. Met andere woorden verbeelding of fantasie kunnen onderwerp van een nauwgezet wetenschappelijk en neutraal onderzoek zijn, maar ze kunnen ook gebruikt worden in een breder metafysisch wereldbeeld.
• Verbeelding of fantasie is daardoor niet noodzakelijkerwijze hetzelfde als visualisatie. Visualisatie eist het beoefenen van wil en geloof in een kader van ontspanning, meditatie en vaak zelfhypnose.
• In het algemeen kunnen de types van visualisatiemethodieken ieder op verschillende wijze met elkaar vermengd zijn.
• De ‘onderdelen’ van visualisatie bepalen hun ‘succes’, voor zover ze in een bepaalde context en wereldbeeld gebruikt worden en daardoor worden de mate van effectiviteit en spirituele implicaties bepaald.

In het tweede deel zullen we dit wereldbeeld onderzoeken, dat veelal gepaard gaat met de praktijk van visualisatie. We zullen dan de gevaren overwegen en de occulte aspecten. Tevens de vraag beantwoorden of je als christen visualisatie op enig veilige manier zou kunnen gebruiken in de Bijbelse praktijk.

Notes

1. This article is excerpted with minor changes from the authors’ Encyclopedia of New Age Beliefs (Harvest House, 1996)
2. Mike Samuels, M.D. and Nancy Samuels, Seeing, with the Mind’s Eye: The History techniques and uses of Visualization (New York:Bookworks/Random House, 1983)
3. Ibid, 34
4. Anastas Harris,ed,Holistic Education:Education for Living (Del Mar, C.A.: Holistic education network, 1981, 27
5. Samuels and Samuels,21
6. A.A. Sheikh,”Mental Images:Ghost of Sensations”Journal of Mental Imagery 1 (Spring 1977) 1-2
7. Samuels and Samuels 70-71
8. Richard Dobson and Natasha Frazier:”Trance, Dreams and Shamanism, “Shaman’s Drum, Spring 1986, 39
9. Amy Wallace and Bill Henkin, The Psychic healing book: How to develop your psychic potential safely, simply, effectively (New York: Delacorte Press 1978, 43
10. “Kreskin: Mind star in an universe of realities: Who or what is he? New Realities febr. 1978,14
11. James Vargiu,ed,Psychosynthesis, Institute, Synthesis Two: The realization of the self (San Francisco:Psychosynthesis institutes of the synthesis graduate school for the study of man, 1978) 119-120
12. Mike Samuels,MD, and Hal Bennett, Spirit guides:Access to inner worlds (New York:Random House,1974)
13. Samuels and Samuels 162,-323
14. Ibid, 180-206
15. Int. Imagary association, Sixth American Imagery Conference, “Timeless therapeutic Images” brochure describing proceedings of the November 5-7, 1982 Conference in San Francisco, CA Distrubuted bij Brandon House, Box 240, Bronx, New York, NY 10471
16. StanleyDokupil,”Seizing the Power:The use of the imagination for healing SCP Newsletter vol 8, no6, 1982, 3
17. Alice Bailey, The unfinished autobiography (New York Lucis Publishing Co, 1976 ,224-25
18. Samules and Samuels, 276
19. Kenneth Pelletier, Mind as healer mind as slayer: A holistic approach to preventing stress disorders (New York :Dell 1979) 229
20. Samuels and Samuels, 226
21. Pelletier, 229,233
22. Ibid, 237
23. Samuels and Samuels, 225
24. Sheikh, 225
25. Carl Jung, memories, dreams, reflections (New York: Vintage/Random House, 1965, 180-200
26. Barbara Hannah, Encounters with the Soul:Active Imagination as developed by C G Jung (Santa Monica: Sigo 1981) 23
27. Ibid
28. Ibid 5-6 11-12 18-20, 27
29. Ibid 3
30. Ibid 3-51
31. A video debate between Jose Silva, John Weldon, Dave Hunt and George DeSau is available from the John Ankerberg Show, PO Box 8977 Chattanooga TN 37411
32. John Trott and Eric Pement “Visualization and imaging: dangerous trends in Christian meditation” Cornerstone vol 14 issue 74, 19
33. Dave Hunt and TA Mc Mahon The seduction of Christianity (Eugene OR: Harvest House, 1984) 123
34. Ibid 124
35. The use of visualization/imagenary in sports is usually but not always innocuous
36. Dokupil 2
37. Harold Sherman, Your power to heal (Greenwich:CT Fawcett Publications 1973,99
38. Andrew Wiehl Creative Visualization: (St Paul Llewellyn 1958,11
39. Harris 38-39
40. Samuels and Samuels 21,28
41. Adelaide Bry Visualization Directing the movies of our mind (New York: Barnes and Noble Books 1979, 14
42. Vargiu 119
43. Pelletier, 262
44. NormanVincent Peale Positive Imaging :The powerful way to change your life (Old Tappan NJ Fleming H Revell 1982 , 94
45. Carolyn Stahl “Opening to God, Guided imagery and meditation on scripture Nashville The upper room 1977
46. D Scott Rogo “Relax your way to esp “Psychic Sept/okt 1976 18
47. Ibid 19
48. Shakti Gawain Creative Visualization Mill Valley CA Whatever publishing 1983, 31
49. Harris 30-31
50. Sanaya Roman and Duane Packer, opening to channel: How to connect with your guide (Tiburon CA HJ Kramer 1987, 69
51. Ibid 68-69
52. See John Ankerberg and John Weldon Encyclopedia of new age beliefs (Eugene OR: Harvest house 1966, 379-98
53. Gawain 57
54. Colin Wilson; Mysteries: An investigation into the occult the paranormal and the supernatural (New York GP Putnam’s Sons 1978 244-45Vargiu, 120 David Conway Magic: An occult primer (New York Bantam 1973, 60-69
55. Bry 40
56. Harris 34
57. K P Monteiro et al “Imagery absorption and hypnosis: a factorial study Journal of mental imagery 4:2 (1980) 63-64
58. Vargiu 128
59. Wiehl 72-73

Visualisatie deel 2

Samenvatting

Hoewel visualisatie in bijna iedere filosofie ingepast kan worden is het meestal onlosmakelijk verbonden met een monotheïstisch of pantheïstisch wereldbeeld, dat mensen ziet als goddelijk en als scheppers van hun eigen realiteit. De praktijk van visualisatie, versterkt dit en bouwt zelfs de ontwikkeling van een monistisch (alles is één) staat van bewustzijn op, die kenmerkend is voor de new age beweging. Visualisatie wordt in het algemeen in de occulte praktijk gebruikt, dit varieert van het aaneensmeden van toverformules tot het contact zoeken met ‘innerlijke adviseurs’ of geleidegeesten. Als zodanig verbiedt de Bijbel deze visualisatie technieken. Vooralsnog worden de christelijke variaties van visualisatie meestal onvoldoende kritisch bekeken, door zijn twijfelachtige waarde geeft het vaak aanleiding tot misbruik.

Sommigen zien het gebruik van visualisatie als één van de twee belangrijke ‘nieuwe’ concepten in de 21ste eeuw in Amerika en het westen.(Het tweede concept zou meditatie zijn) (2) Als je de new age aanhangers mag geloven, combineert visualisatie, mentale concentratie met geleide fantasie en is zo een krachtig werktuig voor het bereiken van persoonlijke en gezamenlijke doelen. Visualisatie zou beoefenaars in staat stellen de fysische, psychologische en spirituele realiteit te veranderen. In het eerste deel hebben we het wezen, de invloed en de variëteit van visualisatie bestudeerd, en verder de redenen waarom mensen visualisatie gebruiken. In dit gedeelte zullen we de conclusies trekken ten aanzien van het wereldbeeld wat met visualisatie gepaard gaat, en de gevaren die dit met zich meebrengt. We zullen naar haar occulte wortels kijken en concluderen dat Christenen deze methoden niet veilig kunnen gebruiken in de Bijbelse praktijk. Omdat de praktijk van het visualiseren in bijna iedere filosofie is in te passen en daardoor betekenis krijgt is er geen duidelijk gedefinieerd wereldbeeld wat altijd representatief is voor visualisatie, daardoor ontstaat de reële mogelijkheid van ‘kruisbestuiving’ tussen de verschillende types (zie eerste artikel) Enkele belangrijke items zijn dan:

Pantheisme of monotheisme, een ‘onderhuidse’ goddelijke energie, de kracht van de kosmische energie, die alles met zich verbindt.

Mensen zijn goddelijk in hun ware aard en regelen hun persoonlijke bestemmingen. Ze zijn een onlosmakelijk onderdeel van de goddelijke energie en kunnen dit door ervaringen realiseren met de juiste technieken en instructies.

Het brein van ieder mens heeft een ‘oneindig potentieel’ het zogenaamde ‘ hogere zelf’ in het onbewuste van de hersenen. Sommige technieken maken de mogelijk verbinding te leggen met dit onbegrensde dat een bewaarplaats zou zijn van ongekende wijsheid en kracht.

Visualisatie is een belangrijke techniek die contact maakt met ‘ het hogere zelf’ dat een inwijding geeft met de ‘ultieme kosmische kracht.’

Andrew Wiehl merkt op in ‘creatieve visualisatie’: “In het gehele universum is slechts ÈÈn kracht, de kracht in jezelf.” (3) Shakti Gawain beweert in haar laatste boek met dezelfde titel dat we aangesloten zijn op ‘een goddelijke alomtegenwoordigheid en almacht’ en dat ons ‘hogere zelf’ het goddelijke is wat in je woont. (4) Daarom is er geen verschil tussen ons en god, in die zin zijn we de goddelijke expressie van god, het creatieve principe. (5) Of met de woorden van andere voorstanders: “Verbeelding stelt ons instaat de eindeloze nog niet geopenbaarde potenties van het universele brein af te tappen” (6) en ” Visualisatie stelt een persoon instaat om in zijn brein te reizen naar een ruimte waar de mogelijkheden van materie, tijd, en ruimte onbeperkt zijn. (7)

Als visualisatietechnieken in een occult programma gebruikt worden kunnen ze krachtige middelen zijn om new age doelen te verwezenlijken. “Op een praktisch niveau heeft visualisatie een griezelige mogelijkheid om de kwaliteit van onze levens te verbeteren. Het doet dit door de kracht die lichaam en geest geneest en tevens het verleden reconstrueert om onze verborgen waarheden te onthullen…. De meest dramatische visualisaties raken de diepste delen van onszelf, onze essentie, ons hart en stellen ons in staat verbindingen aan te gaan buiten onszelf, hetgeen sommigen zouden beschrijven als kosmisch bewustzijn.” (8) Het is inderdaad zo dat het visualisatieproces op zichzelf het persoonlijke wereldbeeld kan veranderen.

In het eerste artikel bespreekt dr. Mike Samuels een autoriteit, de werking en implicaties van de technieken: “Als een persoon bewust visualiseert verwerft hij de mogelijkheid zijn bewustzijn op een object te concentreren. Deze ÈÈn punt gerichtheid van het brein is een staat van meditatie die bijzonder is en eigenschappen bezit zoals: alert zijn, helderheid van denken, identificatie met het object, een gevoel van deel te zijn in het proces van visualisatie”.

Het gevoel van identificatieparticipatie heeft tot gevolg dat de persoon minder betrokken is op zichzelf als een deel van de wereld en er een scheiding plaatsvindt. Hij gaat buiten zijn grenzen, de beperkingen van zijn fysieke lichaam, buiten het bewustzijn van zijn persoonlijkheid(….) Tijd en ruimte verdwijnen…Een persoon die dit ervaart voelt dat het hem verenigt met het universum. Hij voelt dat hij een deel van de schepping is in plaats van een waarnemer van het universum(…) Deze helderheid van waarneming…. is verbonden met een kolossale energie die degene die visualiseert en het beeld dat de visualisatie omringt samenbrengt tot een eenheid.” (9)

De wereldvisie van de wortels van visualisatie is geen Bijbelse visie. De Bijbel ontkent dat de mens ÈÈn wezen is met de God van het universum en verklaart dat alleen God eeuwig is, want Hij alleen “is onsterfelijk.” (1Tim.6:16) en alleen Hij heeft een oneindig bestaan. Dus de enige en echte God (Joh.17: 3) die bestaat van eeuwigheid af. (Ps 90:2) schiep het gehele materiële en spirituele universum, de mensheid inbegrepen, vanuit het niets.

God liet niet iets uit zichzelf uitvloeien in het proces van de schepping, waardoor alles een deel van God is. Integendeel, de Bijbel leert dat , God de hemel en de aarde schiep (Gen1: 1) Het universum werd tot aanzijn geroepen door Gods bevel. (Hebr. 11: 3) Door het woord van de Heer werden de hemelen gemaakt…Want Hij sprak, en het was er. (Ps 33 : 6 en 9)

Mensen zijn niet een deel van God. Hun hersenen hebben niet de ‘onbeperkte’ krachten die toegeschreven worden aan de visualisatiefilosofie. Noch zijn ze een bron van waarachtige spirituele wijsheid die te onderscheiden is van spirituele opwekking of wedergeboorte. (Spr.28: 26, Jer.17: 9, Marc.7: 20-23, Jac.3: 14-17) Verder heeft visualisatie geen macht om met God contact te leggen of kennis over hem te verkrijgen. Bijbels gezien moeten de mensen die enige echte God persoonlijk leren kennen door persoonlijk geloof in het evangelie en de waarheid van Jezus Christus. (Joh. 17: 2 – 3, Kol.1: 15 – 20 2:9 Hebr. 11 : 6, 1 Petr. 2 : 24) Niet door vertrouwen in eigen visie of een geleidegeest die zich voordoet als Christus.

Gevaren

Het is inmiddels bekend dat als het brein gemanipuleerd is tot een ‘nieuwe staat van bewustzijn’ er altijd potentiële geestelijke teleurstellingen en gevaren op de loer liggen. Dit is waar, ongeacht de motieven of omgeving van iemand. (bijvoorbeeld de spirituele context waarin iemand werkt) Heel veel goedbedoelende mensen hebben zich ingelaten met visualisatie programma’s ten behoeve van een betere lichamelijke of psychische gezondheid of een spirituele vooruitgang en zijn tenslotte geëindigd met een occulte betrokkenheid. Veel boeken over visualisatie staan vol met anekdotes hoe menigeen door gebruikmaking van visualisatietechnieken uiteindelijk in de New Age wereld met zijn spirituele connecties betrokken werd.

Visualisatie heeft naar men beweerd het vermogen in zich de hersenen in zekere paden te leiden om zo psychische vaardigheden te ontwikkelen.

Visualisatie heeft naar men beweerd het vermogen in zich de hersenen in zekere paden te leiden om zo psychische vaardigheden te ontwikkelen. (10) Hoe moeten we ‘christelijke’ visualisatie in de geestelijke begeleiding bekijken? Hoe moeten we het gebruik van deze technieken in het onderwijs zien? (11) De prominente pedagoog Jack Canfield beweert: “Als studenten deelhebben aan geleide fantasie en inbeelding zullen ze ontdekken dat ze in een andere staat van bewustzijn zijn.” (12)

In welke mate beïnvloedt een geloof dat door visualisatie geconditioneerd en gemanipuleerd is, ons gedrag en wereldbeeld? Wat zijn de lange termijneffecten. Hoe neutraal is een programma van systematisch herhaalde visualisatieoefeningen. Theoretische zowel als praktische experts waarschuwen voor de gevolgen. Bijvoorbeeld een leiding gevende Tibetaanse Boeddhist Chogyam Trungpa en H. Guenther schrijven in ‘The dawn of Tantra’: dat een bepaalde manier van oefenen met visualisatie uiterst destructief is.De Tantrische geschriften waarschuwen veelvuldig voor het gebruik van visualisatie. (13)

De bekende occultist J.H. Brennan beschrijft in ‘Astral doorways’ visualisatie als een uitstekende ‘poort’ maar hij waarschuwt tegelijkertijd dat het mixen van bepaalde zaken zoals yoga en visualisatietechnieken gemakkelijk kan leiden tot een psychose. (14) Zoals al eerder gezegd, veel mensen die met zich met visualisatie bezig houden worden ‘bekeerd’ tot het occultisme, dit geeft al een belangrijk deel van de bezwaren aan.

Het occulte

Een aantal jaren gelden werd de medeauteur van dit artikel Weldon geïnteresseerd in de praktijk van het visualiseren. In de boekhandel viel hem bij de ‘laatste trends van new age’ op een boek met een gele tekst genaamd: The Well Body Book.Het stond naast het ‘well catbook en well dogbook.’ Hij begon in het boek te bladeren en merkte op dat het vol visualisatieoefeningen stond. Nog sterker, er werd opgemerkt dat wil je sommige gedeeltes van het boek gebruiken dat je goed moest kunnen visualiseren. (17)

In de dankbetuiging van het boek, bedankte de schrijver en arts Mike Samuels ‘Rolling Thunder’, een bekende Amerikaanse sjamaan, die hem veel heeft geleerd over genezing net als zijn dokter Braserus. Het bleek dat deze Braserus de persoonlijke ingebeelde geleidegids van Samuels was die overigens als persoon voor een christen toch moeilijk ‘ingebeelde’ te noemen is. Het verhaal van hun ‘ontmoeting’ is te vinden in een ander boek van Samuels: spirit guides, access to inner worlds. (18)

Van beide boeken zijn meer dan een half miljoen exemplaren verkocht die leren hoe men door middel van visualisatie moet contact kan maken met de geestelijke wereld. Deze relatie is onze grootste zorg, als visualisatie gemakkelijk kan leiden tot spirituele contacten, moet die bezorgdheid iedere christen aangaan. Zoals we later zullen documenteren bijvoorbeeld in het ‘spiritueel’ schrijven, bevelen de geesten zelf ook visualisatieoefeningen aan, dit om belangrijke occulte doelen te verwerkelijken inclusief het in contact treden met geesten.

Psychische ontwikkeling

Het feit dat visualisatie vaak gebruik wordt om psychische krachten te ontwikkelen wordt vaak door voorstanders benadrukt: “De capaciteit om geleide fantasie goed te gebruiken is een regulier onderdeel van paranormaal begaafden en genezers in de Filipijnse spirituele kerken. (20) Zoals gezegd benadrukt de fanatieke occultist J.H. Brennan de noodzaak om goed te kunnen visualiseren om in het astrale koninkrijk te komen waar de geesten zijn. (21) Samuels en Samuels beweren “Mensen die geëxperimenteerd hebben met astrale reizen (reizen in de geest) zeggen dat ze zich door visualisatie gescheiden hebben van hun fysieke lichaam om zo er van weg te vlieden. (22)

Parapsycholoog Milan Rzyl beweert dat het vermogen om goed te kunnen visualiseren een must is voor de paranormale praktijk. (23) De paranormaal ‘begaafde’ Jack Schwartz gebruikt visualisatie en creatieve inbeelding in een meditatief kader om zo zijn paranormale vermogens te ontwikkelen.(24) Net als Samuels en Samuels: “Het ontvankelijke visualisatie bewustzijn is een staat waarin iemand extra sensorische waarnemingen kan krijgen over het denken van iemand anders (telepathie) of van voorwerpen of gebeurtenissen (helderziendheid) of van toekomstige gebeurtenissen (voorkennis) of het stellen van een paranormale diagnose.” (25)

Occulte rituelen

De occulte tovenaar David Conway wijdt in zijn boek, Magic, an occult primer, een heel hoofdstuk aan ‘Visualization and the training of a magician’, waarin hij het belang van visualisatie voor magische rituelen onderstreept. Zo schrijft hij: “De techniek van het visualiseren is iets dat je geleidelijk meester moet worden, als je verder wilt in de toverij. Het is ons enige middel om de etherische sfeer te beÔnvloeden. Het stelt ons instaat onze eigen gedachtebeelden te vormen, om zo via deze gedachten de wezenlijke energie te kanaliseren naar het stoffelijke vlak.”(26)

Conway noemt ook nog een voorbeeld in de visualisatiepraktijk dat gebruikt wordt tijdens een magisch ritueel, met het doel om een ‘ingebeelde’ geest, god of demon tot aanzijn te roepen.

Conway noemt ook nog een voorbeeld in de visualisatiepraktijk dat gebruikt wordt tijdens een magisch ritueel, met het doel om een ‘ingebeelde’ geest, god of demon tot aanzijn te roepen. Iedereen die zich met deze dingen bezighoudt, niet in de laatste plaats Conway zelf is zich bewust van de mogelijke gevaren hierbij. (27) Visualisatie zoals dit hier gebruikt wordt is een integraal deel van het aankweken van geestelijke bezetenheid.

“De beelden van de god die je het meest sympathiek in dit planetenstelsel vindt moet gematerialiseerd worden achter je rug. Je moet visualiseren met zoveel mogelijk details. Langzaam als de kaarsen van het altaar flikkeren, voel je met een zekerheid die iedere vorm van twijfel uitsluit dat de gevisualiseerde vorm zich omhoog torent in een cirkel achter je. In geen geval moet je je hoofd omdraaien om te zien wat er aan de hand is, iedere poging om dit te doen moet de kop ingedrukt worden! De vorm kan dan ondraaglijk afschuwelijk zijn of anders een schoonheid bezitten die je letterlijk fataal kan worden. Op hetzelfde moment probeer je de gevisualiseerde mantra door te zetten, je hart zal zonder twijfel razend snel kloppen. Wat er ook gebeurt je moet je niet bewegen, zelfs als je voelt dat de vorm zo dicht bij is, dat je er bijna door geraakt wordt. Bovenal moet je niet in paniek raken, het veilig is als ‘hij’ blijft waar hij is. Op het laatst, en je zal zeker weten wanneer, zal de god-vorm de leiding over je nemen. Om te beginnen zal je een uitgelezen duizelingwekkend gevoel hebben aan de basis van je schedel en je zult snelle schokken ondervinden over je gehele lichaam. Als dat gebeurt en de kracht in je golft dwing je jezelf te visualiseren wat je graag met deze magie zou willen bereiken. Je moet alles wat in je is geven, net als de Bacchantes, jezelf overgeven in een waarachtige razernij. Dan zal de kracht die opgeroepen wordt het bewustzijn van de rituele intentie verdrijven en je zult voelen terwijl je je wensen nog visualiseert dat de kracht, die je overspoelt je wensen gaat vervullen.” (28)

In deze magische rituelen zien we de al eerdergenoemde krachten van visualisatie, geleide fantasie, meditatie en dwingen van de wil en last but not least het geloof hierin. Wat velen zich echter niet realiseren is dat wat met magische rituelen bij visualisatie bereikt kan worden ook een verschijnsel is wat als (ongewenst) gevolg van de ‘gewone visualisatie praktijk’ kan voorkomen., zelfs bij het alleen maar gebruiken van fantasie rituelen.

Fantasie geesten, Philip en de Torontogroep

Het verhaal van Philip, de ingebeelde geest is hiervoor illustratief. (29) Een groep van paranormale onderzoekers en parapsychologen van de Toronto Society for Psychical research, kwamen bij elkaar om te kijken of ze door ‘collectieve mentale geesteskracht’ een ingebeelde geest konden materialiseren. Ze noemden hem Philip en gaven hem een ingebeeld verleden, persoonlijkheid enzovoort.

Uiteindelijk slaagden ze hier boven hun eigen verwachtingen in en ze waren bevreesd voor de komende gebeurtenissen. Wat hun spreekkamer binnengekomen was, was geen ingebeelde geest, maar een echte, levende geest met een eigen persoonlijkheid en kracht en zeker geen deel van het collectieve bewustzijn of energie. Vreemd genoeg bleef de groep denken dat deze onafhankelijke geest en de fenomenen die hij produceerde het resultaat van hun eigen verbeelde krachten was. Een van de gevolgen van dit experiment was dat door artikelen, boeken en een film naar buiten kwam dat dit spiritistische fenomeen geen levende geest was maar een product van menselijke verbeelding.

‘Philip’ groepen begonnen over de gehele wereld de fenomenen van de Torontogroep te reproduceren. Het belangrijkste kenmerk dat de Toronto groep aangaf is het feit dat het in bijzonderheden aangaf hoe PK (psychokinesis) een kracht is die door ‘gewone’ mensen opgewekt kan worden en zo bereikbaar wordt voor iedereen die het beoefent.(30) Het probleem bleek echter te zijn dat de ‘ingebeelde geesten’ waar ze mee in aanraking gekomen waren, handelden met hun eigen persoonlijkheden en eigenaardigheden, en zo dus niet een deel van het collectieve denken waren.(31)

Daarom eindigden veel ‘Philip “groepen als spiritische groepen en beoefenaars van de ‘zwarte kunst’. Dit is niet verwonderlijk want in de moderne channeling literatuur (over spiritische praktijken) bevelen de geesten visualisatie aan en leren bepaalde oefeningen hoe je moet leren om in contact met ze te treden.

“Kom binnen in de trance die je geoefend hebt. Beeld je in dat je steeds hoger en hoger gaat, dwars door de realiteit om zo te komen in een hogere staat van liefde, licht en energie. Beeld je in dat er veel lichten naar je toe komen om bij je te zijn. Voel hun liefde en betrokkenheid voor jou. Open je hart om ze te ontvangen. Verbeeld je een deuropening tussen hun realiteit en jou realiteit. Proef de aanwezigheid van veel liefhebbende en hogere wezens rondom je. Je gids wordt zich bewust van je en verwelkomt je op een speciale manier, als je steeds meer naar hem toeloopt. Als je er klaar voor bent stap je door de ingebeelde deur en vraagt naar de ‘hoogste’ gids en leraar, die op ÈÈn lijn met je is, en vraag of hij naar je toe komt. Verbeeld je dat die gids die naar je toekomt een speciale gids is. Voel de gids en zijn liefde voor je, wees open en transparant, voel dat je hart deze gids verwelkomt. Voel zijn respons. Geloof dat het werkelijk gebeurt. Je verbeelding is de beste mogelijkheid om te chanellen (contact te maken) en het is de gemakkelijkste verbinding die je gids met je heeft in het begin..Begroet je gids..Wees mentaal betrokken op je gids. Vraag je gids of hij wil beginnen alles wat hij of zij kan doen te doen, om het kanaal tussen jullie open te krijgen zo dat je betrokken bent en klaar voor verbaal contact. (32)

Zelfs kankertherapeuten als O.Carl Simonton en Stephanie Mattheus-Simonton die het gebruik van visualisatietechnieken in hun professionele kankertherapie praktiseren accepteren het inschakelen van ‘ingebeelde’ geleidegeesten voor hun veronderstelde genezingsproces. Wie hun boek: ‘Getting well again’ bestudeert komt tot de conclusie dat ze niets meer of minder dan een vorm van spiritisme stimuleren.

Laten we eens een ander voorbeeld van het gebruik van visualisatie in de geestelijke wereld nemen. In: ‘Mind games, the guide to inner space’ vertellen vooraanstaande bewustzijnsonderzoekers als Robert Masters en Jeanne Houston hoe ze visualisatie en trance kunnen ontwikkelen tot een psychisch en monistisch bewustzijn om vervolgens contact te leggen met wat ze noemen de ‘groepsgeest’. Dit gebeurt allemaal onder de vlag van bewustzijnsontwikkeling. Deelnemers moeten zelfs diep buigen voor een gematerialiseerde geest die zich voordoet als een collectief bewustzijn van mensen die meedoen. (33) En toch wordt in het geval van ‘Philip’ de mentale persoonlijkheid beschreven als een onafhankelijk persoon die op zichzelf bestaat. (34) en als een moderne, intelligente, bewuste en krachtige persoonlijkheid. (35) In werkelijkheid zijn de deelnemers bezig met een seance onder een andere dekmantel.

Het proces dat door Masters en Houston beschreven wordt, wijkt iets af van het visualisatieproces wat we eerder noemden door de magiër Conway, waarbij de geest die de magiër beheerst gelijk opgeroepen werd. Het doel is hetzelfde ‘inspiratie’ en ‘leiding’ van de geesten. (Jeanne Houston was onlangs in het nieuws doordat ze Hillary Clinton betrok in ingebeelde consultaties met Eleanor Roosevelt en andere overleden persoonlijkheden.) “Ga staan voor de plaats die we aangewezen hebben als de plaats waar we de geest hebben opgewekt. Vraag naar inspiratie in de vorm van een dans, een lied of een chant, iets dat je zelf kunt doen als een offer en viering van de geest van onze groep…”

“Daarna moet, zoals de geleidegeest heeft aangegeven iedere deelnemer achtereenvolgens in het midden van de cirkel gaan staan, om zo inspiratie te ontvangen en daarna gewoon te doen wat hij denkt dat de groepsgeest hem ingeeft te doen, bewegingen te maken, geluiden of welk gedrag dan ook!”

“De groepsgeest zal je in een droom verschijnen en je zult een duidelijk helder en gedetailleerd beeld ontvangen van zijn verschijning, je zult instaat zijn om een gesprek met hem te voeren en verschillende dingen kunnen je geopenbaard worden.”(37)

Jack Canfield beveelt spiritisme onder een andere naam aan. Hij stimuleert onderwijzers een ingebeelde fantasieoefening met hun pupillen te doen die ontwikkelt is door Paula Klimek die zelf aangesloten is bij het centrum van holistische opvoeding. De occulte oefening wordt gebruikt voor kinderen tot de zesde klas. Het is een zeer krachtige ervaring, die leerlingen kan helpen zich bewust te worden van hun essentiële persoonlijkheid, hun hoogste potentieel, hun unieke bijdrage aan de wereld en hun levensdoel. (38)

Deze oefening probeert kinderen op een weloverwogen manier te stimuleren om contact te maken en een relatie te onderhouden met hun eigen geleidegeest! “Je staat op het punt een speciale gids te ontmoeten, je eigen gids. Een geest die je kunt vragen wat het doel van je leven is…Ontmoet die gids en stel vragen…Voel de onvoorwaardelijke liefde van je gids en zijn volle kracht en schoonheid…Laat gebeuren wat er gebeurt…maak contact met je gids op elke mogelijke manier…Luister naar je gids..”(39)

“Het ‘hogere zelf’ kan op verschillende manieren tot je komen, maar komt meestal door een persoon of wezen met wie je kunt praten en die zich kan ontwikkelen als een liefhebbende vriend” Shakti Gawain’s Creatieve visualisatie

Een ander voorbeeld van visualisatie dat leidt tot spiritisme kunnen we vinden in Shakti Gawain’s Creatieve visualisatie. “Ieder van ons heeft alle wijsheid en kennis die we nodig hebben, in zich… De innerlijke gids is bekend onder vele namen zoals: raadgever, geleidegeest, ingebeelde vriend of meester. Het ‘hogere zelf’ kan op verschillende manieren tot je komen, maar komt meestal door een persoon of wezen met wie je kunt praten en die zich kan ontwikkelen als een liefhebbende vriend”

“Ga naar je innerlijk ‘heiligdom’ (door visualisatie) en breng daar een paar minuten door terwijl je je ontspant en oriënteert…Zie in de verte een gedaante naar je toe komen die helder straalt, een helder licht… Begroet dit wezen en vraag wat hun naam is. Vraag je gids of er iets is wat hij je wil zeggen of wil adviseren op dat moment…Je gids kan van tijd tot tijd van gedaante en naam veranderen. Ook kan hij jarenlang dezelfde naam hebben. Je kunt ook meer dan een gids hebben op hetzelfde moment. Je gids is er voor je op ieder moment dat je behoefte hebt aan leiding, wijsheid, kennis, bemoediging, creatieve inspiratie of kameraadschap. Veel mensen die zo’n relatie hebben opgebouwd met hun gids en ontmoeten hem elke dag tijdens hun meditatie”…(40)

In het bovenstaande herkennen wat in veel andere occulte praktijken speelt. Zo wordt inbeelding gebruikt om ‘innerlijke adviseurs’ te creëren , net zoals het in veel new age seminars gebruik is (bijvoorbeeld in het forum, Mind Psi Biotics, of silva mind control en zoals in veel sekten en humanistische psychotherapieën) Vele miljoenen zijn gestimuleerd hierdoor om spiritistische ervaringen op te doen.

Vanuit een Bijbels standpunt is er geen twijfel mogelijk dat men door visualisatietechnieken inderdaad contact kan maken met echte geestelijke wezens, ook als ze soms gedefinieerd worden als een deel van menselijke inbeelding of een manifestatie van het zenuwstelsel. (41)

Tot voor kort behoorde het gebruik van visualisatietechnieken alleen tot het gebied van occultisten en sjamanen. Nu echter gebruiken artsen, atleten, onderwijzers, artiesten, zakenlieden en zelfs geestelijke ambtsdragers allerlei vormen van ‘moderne’ visualisatie. Jammer genoeg hebben veel artsen, psychologen en anderen nauwelijks verstand van de werking van spirituele misleiding. Ze zijn zonder het te weten pionnen geworden in een strijd waarvan de spelers voor hen onzichtbaar zijn.

Er zijn een aantal veranderlijke grootheden die de specifieke bekendwording van visualisatietechnieken beïnvloedt hebben. Jammer genoeg zijn het zelden de goede bedoelingen en goede omgeving die veiligheid bieden tegen spirituele misleiding en potentiële gevaren. Het is hoe dan ook belangrijk de context en inhoud van de visualisatie (of dit nu in het kantoor van de therapeut is of door meditatie of door magische rituelen gebeurt) onder de loep te nemen. Voor ons is iedere twijfel uitgesloten als visualisatie gebruikt wordt om psychische vaardigheden te ontwikkelen of om een andere staat van bewustzijn te bereiken of om de omgeving magisch te controleren of als het gebruikt wordt voor channeling om zo spiritistische contacten te krijgen.

Ook al zijn de schijnbare onschuldige visualisatietechnieken in bepaalde methodes van psychotherapie zonder twijfel niet hetzelfde als andere vormen die gebruikt worden voor spiritueel contact, toch blijven er veel onbeantwoorde vragen over met name over de lange termijngevolgen van visualisaties. Wat weten we van de gevolgen in het onderwijs op lange termijn net als de gevolgen in de christelijke en seculiere psychotherapie bij kinderen en patiënten? Kunnen we er zeker van zijn dat visualisatietechnieken nooit een deur openen voor het ervaren van het zogenaamde ‘hogere bewuste’.

Bestaat er zoiets als neutrale visualisatie op lange termijn? Als mensen zich toewijden aan een intensief programma van visualisatie weten ze ook waar dit toe kan leiden, en worden ze daarin voorgelicht? Praktijken die bij hun eerste verschijning onschuldig leken zoals transcendente meditatie (T.M.) bleken later een grote impact te hebben op iemands psychologische persoonlijkheid als wel de geestelijke gezondheid. (42)

We zouden ons misschien af kunnen vragen hoe een simpel geluid als een mantra die je vijftien minuten, tweemaal per dag herhaalt zo’n dramatische gevolgen kan hebben als bij T.M. Maar we kunnen dezelfde vraag stellen bij visualisatie. Misschien gebeurt hier meer dan een leek op het eerste ogenblik kan overzien. Met name de geestelijke beïnvloeding wordt door velen onderschat. Bedenk nog eens wat er gebeurt als iemand visualiseert om een astrale projectie te bewerken. Welke factoren bepalen de werking van deze gebeurtenis? De intentie, de occulte omgeving, de psychologische veranderingen die door visualisatie worden opgeroepen om trance te verkrijgen, de geesten? Het zijn inderdaad de geesten die zelf beweren dat ze tot op zekere hoogte actief betrokken zijn om de mensen buiten het lichaam waarnemingen te geven. (43) Wat zijn de parameters van visualisatie? Waar stopt het en waar begint de spirituele misleiding?

Christelijke visualisatie

Veel christenen gebruiken variaties van visualisaties. Hun argument is dat de kerk door visualisatie af te wijzen, de creatieve verbeelding die legitiem is ‘platwalst’. Het commentaar van onderzoeker Stanley Dokupil hierop is: “Een van de redenen van de succesvolle aanvallen van de new age beweging op de evangelische kerken is dat deze laatsten bewezen hebben , overdreven rechtlijnig te zijn in hun denken en dat er geen ruimte is voor verbeelding. Het onbewuste bestaat echt en er zijn krachten in aanwezig waarvan ik geloof dat ze niet boosaardig zijn. Bepaalde mensen zijn door hun persoonlijkheid meer geneigd gebruik te maken van verbeelding dan anderen, bijvoorbeeld artiesten, therapeuten, bepaalde creatieve mensen enzovoort. Als de kerk niet zorgt dat er goede toetsstenen en onderscheid komt in plaats van alleen maar afwijzing bijvoorbeeld van alle borderline problemen als zijnde satanisch, dan is de kerk armer geworden door het verlies van mensen maar ook door de gaves die God aan mensen gegeven heeft. De boeken van Jonathan Edwards zoals “Faithfull Narrative of the suprising work of God, of The distinguishing marks of a world of the spirit of God, a treatise concerning religious affections of de biografie van Edwars door Elizabeth Winslow geschreven zijn in dit verband zeer informatief. (44)

Het is duidelijk dat we de soorten van visualisatie die in dit artikel beschreven zijn niet aanbevelen.

Het is duidelijk dat we de soorten van visualisatie die in dit artikel beschreven zijn niet aanbevelen. De spirituele gevaren zijn overduidelijk. Dus als de kerk op enige andere wijze soorten van visualisatie wil aanvaarden zal het duidelijk het Goddelijk gebruik van visualisatie moeten scheiden van het occulte gebruik. Hoe moet een Christelijke therapeut die ‘ de innerlijke Jezus’ gebruikt als gids, vriend en adviseur zijn cliënt beschermen tegen spiritisme?

Welke veiligheidsmaatregelen en waarborgen kunnen gegeven worden zodat mensen niet geleid worden in een irrealiteit en geconfronteerd worden met een spiritistische ‘Jezus’ die verschijnt? Spiritistische ‘Jezussen’ verschijnen geregeld en overal in het occulte, zoals bijvoorbeeld bij het lezen van de occulte teksten in boeken zoals A Course in Miracles of directe verschijningen in de kerken van de Mormonen en bij verschillende occultisten. (45)

Is de Jezus, die zich inwendig manifesteert in de innerlijke genezing en die leidt tot troost en het wissen van slechte herinneringen een entiteit die moet verschijnen en die altijd klaar staat om onze emotionele behoeften te vervullen? En als dit zo is waarin verschilt hij dan met de vertrouwde geest van de channeler (spiritist)? Als we van het occulte afzien, hoeveel kracht heeft visualisatie echt? Als mensen ‘embryogoden’ zijn met goddelijke energie tot hun beschikking en als hun gedachten inderdaad een werkelijkheid scheppen dan zou visualisatie ook letterlijk wonderen scheppen, hetgeen niet het geval is.

Bij het Bijbelse onderwijs is visualisatie van weinig betekenis en heeft hooguit een marginale functie zelfs in naar wat beweerd wordt zijn te zijn haar ‘neutrale’ en ‘christelijke’ aspecten. Anders gezegd: is het niet zo dat juist het leven in harmonie met Gods ordening en wereld en het gehoorzamen van Zijn morele standaard van veel groter belang voor onze fysieke en geestelijke gezondheid is dan het manipuleren van mentale beelden door visualisatie in een christelijke context?

Een ander onderwerp wat we ‘onder ogen’ moeten zien is waar een christen zijn persoonlijke identiteit van moet afleiden? Is ons zelfbeeld iets wat we moeten onderscheiden door verbeelding of door het Woord van God? Dragen de populaire visualisatietechnieken zoals ze in een christelijke context gebruikt worden echt bij tot de waarheid en realiteit? Geloof kan ons gedrag zeker beïnvloeden, maar zo’n geloof moet gebaseerd zijn op realiteit of iets wat mogelijk is. New age en veel christelijke positieve geloofsverbeelding rekent niet met de waarheid die waarheid is maar visualiseert en verbeeld waarheid die ze graag als waarheid zouden willen, maar die niet waar is, en als mensen eerlijk zijn zullen ze begrijpen dat het geen waarheid inhoudt! (46)

Als visualisatie ons werkelijk in contact brengt met de ‘binnenste werkelijkheid’ ons (collectief) onbewuste, wat mogen we dan verwachten wat we zullen bereiken? Is het ‘het binnenste’ waarover Jezus sprak in Mat. 7: 20-23 “Hetgeen uit de mens naar buiten komt, dat maakt de mens onrein. Want van binnenuit, uit het hart der mensen komen de kwade overleggingen, hoererij, diefstal, moord, echtbreuk, hebzucht, boosheid, list, onmatigheid, een boos oog, godslastering, overmoed, onverstand. Al die slechte dingen komen van binnen naar buiten en maken de mens onrein.”

Misschien is dit de reden waarom veel autoriteiten gewaarschuwd hebben voor de psychologische gevaren die bij het gebruik van visualisatie en het exploreren van het onbewuste vrijkomen. Maar de New age theoretici en kerkleden die visualiseren moeten zich goed realiseren dat de Bijbelse leer over de zondeval en vloek over de mens serieus te nemen is. Om het goddelijke in jezelf te vinden of de suggestie aangesloten te zijn op het ‘wereldbrein’ moeten de woorden van Jezus ontkend of vals geïnterpreteerd worden. Is visualisatie dan het programma dat verdorvenheid omzet in goddelijke waardigheid die werkelijk berust op realiteit? Welke realiteit?

Als een christen vergeven, gerechtvaardigd wedergeboren en verenigd met Christus is en is aangenomen en geheiligd in zijn positie, hoe belangrijk is dan een spiritueel programma van visualisatie? Deze leerstellingen ZIJN geestelijke realiteiten en feiten die iemand alleen dient te begrijpen en accepteren om er één mee te worden. (47)

Hoewel verbeelding een christen kan helpen om zulke realiteiten als zijn persoonlijke waarheid te zien, is deze waarneming niet iets wat bereikt kan worden door een dagelijks programma van visualisatie. God heeft de christenen veel dingen beloofd o.a. dat Hij het werk wat Hij in ons begonnen is zal voleindigen. (Fil.1:6) en dat de innerlijke mens van dag tot dag zich vernieuwt. (2Cor.4:16 ; 3:18) en dat we voor Hem zullen staan zonder schuld volmaakt naar geest, ziel en lichaam, degene die roept is getrouw, Hij zal het ook doen.(1Thes.5:24)

Christenen moeten dagelijks vernieuwd worden door de Heilige Geest, gebed, en het woord van God., niet door een transpersonele psychologie of door een ‘paaservaring’ die metafysisch gebruikt wordt en of opgewekt wordt door visualisatie. De kracht van het woord van God bouwt aan een echt geintegreerde persoon waarbij het vernieuwd worden door visualisatie in het niet valt. Jezus zegt: Buiten mij kunt u niets doen.(Joh.15:5) Waar is de spirituele kracht van visualisatie? Wat zou een betere besteding van een uur per dag zijn, met visualisatie of gebed? Zou een uur op de bank van een therapeut praten met een ingebeelde Jezus beter zijn dan om het echte woord van God te horen? En hoe zit dat met de kinderen? Zullen seculiere of new age visualisatie methoden in de klas uiteindelijk het beste zijn? In onze cultuur lijken de visualisatie praktijken een vaste plek verworven te hebben. Dit onderstreept des te meer de noodzaak van christenen om een doortastende, bijbelse kritiek voor deze occulte methoden te laten horen.

Notes:

1. This article is excerpted with minor changes from the authors’ Encyclopaedia of new age beliefs. (harvest House 1996) used with permission
2. Mike Samuels, M.D. and Nancy Samuels, Seeing with the Mind’s eye:The history, techniques and uses of visualization. (New York : Bookworks/Random House 1983,34
3. Andrew Wiehl, Creative Visualization (St Paul:Llewellyn,1958),81
4. Shakti Gawain, Creative visualization (Mill Valley, CA Whatever Publishing, 1983) 55,81
5. Ibid, 149
6. R.Eugene Nichols, The science of mental cybernetics; How to lead a high-voltage life.(New York:Warner Paperback,1975) 126
7. Samuels and Samuels, 279
8. Adelaide Bry, Visualization, Directing the movies of your mind.(New York Barnes & Noble Books 1979) 14
9. Samuels and Samuels, 65-66 cf.Herbert A Otto and James W knight, eds, Dimensions in Wholistic healing; new frontiers in the treatement of the whole person. (Chicago:Nelson-Hall 1979)
10. Kenneth Pelletier, Mind as healer mind as slayer: A holistic approach to preventing stress disorders (New York Dell,1979) 244-45 Robert.L. Keck, The spirit of synergy (Nashville:Abingdon,1978) 95-98; Jess Steran The power of alpha thinking (New York:Signet 1977) 138-39
11. Pelletier,262,James Vargiu, ed. psychosynthesis institute, synthesis two : the realization of the Self (San Francisco: Psychosynthesis institutes of the synthesis graduate school for the study of man, 1978) 151
12. Anastas Harris, ed, Holistic education, education for living (Del Mar CA:Holistic education network 1981) 29
13. H.V. Guenther and chogyam trungpa, The dawn of tantra (Boston: Shambhala, 1975) 49
14. J.H. Brennan, astral doorways (New York: Samuel Weiser, 1972) 98
15. John Ankerberg and John Weldon,The coming darkness:confronting occult deception (Eugene, OR Harvest house, 1993)
16. Mike Samuels and Hal Bennett, the well body book (New York Bookworks/random house, 1982
17. Ibid.5
18. Mike Samuels MD and Hal Bennett, Spirit Guides, access to inner worlds (New York: Random house 1974)
19. Ibid. 27,55
20. Alfred Stelter, psi-healing (New York: Bantam 1976)41
21. Brennan,11-17
22. Samuels and Samuels, 282
23. Ibid 274
24. Jack Schwarz, voluntary controls(New York E.P. Dutton 1978) 77,95-101
25. Samuels and Samuels, 270
26. David Conway, magic:An occult primer (New York :Bantam 1973) 59
27. Ibid.180,196-201
28. Ibid cf Guenther and Trungpa, 52
29. I.M. Owen, The making of a ghost, psychic, july-august 1975 See also Generation of paranormal physical phenomena with an imaginary communicator, and Philip story continued in new horizons (Toronto Society for physical research) vol.1 no 3 and vol 1 no 4 I.M. Owen and M Sparrow, conjuring up Philip (New York: Harper and row 1976)
30. A.R.G. Owen.in I.M. Owen and Sparrow, xviii
31. Samuels and Bennett, the well body book.,8
32. Sanaya Roman and Duane Packer, opening to channel, how to connect with your inner guide (Tiburon CA H.J. Kramer 1987) 80-82
33. Roberta Masters and Jean Houston, Mind Games The guide to inner space (New York; Delta 1981) 198-206
34. Ibid. 203
35. Ibid 198
36. Ibid 199-201
37. Ibid.202
38. Jack Canfield , The inner Classroom: teaching with guided imagery (Amherst MA Institute for Wholistic Education 1981) 14
39. Ibid, 15
40. Gawain, 91-93
41. Ibid 29-33, 53-55
42. A critique is found in John Weldon and Zola Levitt, The transcendental explosion (Irvine CA Harvest House Publications 1975)
43. For exemple see Jane Roberts, Seth: dreams and projection of consciousness (Walpole NH, Stillpoint 1986) 193,350
44. Letter to John Weldon (may 1983)
45. For exemple see The Christ, new teachings for an awaked humanity (Santa Clara CA S.E.E. (Spiritual education endeavors) publishing 1986 John Ankerberg and John Weldon, Facts on the mind sciences (Eugene OR Harvest House 1994
46. For exemple see John Ankerberg and John Weldon, Facts on the mind sciences (Eugene OR Harvest House 1994)
47. See J.I. Packer’s 1981 and 1978 books, God’s words and knowing god.(Downers grove IL InterVarsity Press)

Bijbelteksten die betrekking hebben op het onderwerp visualisatie

• Fil. 4: 7 “En de vrede Gods die alle verstand te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten behoeden in Christus Jezus…bedenkt dit”
• 1Tim. 4:1 “Maar de Geest zegt nadrukkelijk dat in latere tijden sommigen zullen afvallen van het geloof, doordat zij dwaalgeesten en leringen van boze geesten volgen.”
• Col2: 8,23 “Ziet toe, dat niemand u medeslepe door zijn wijsbegeerte en door ijdel bedrog in overeenstemming met de overlevering der mensen, met de wereldgeesten en niet met Christus. Dit toch is , al staat het in een roep van wijsheid met zijn eigendunkelijke godsdienst…zonder enige waarde (en dient slechts) tot bevrediging van het vlees.”
• 2Cor 11:14 Immers ,de satan zelf doet zich voor als een engel des lichts. Jes.47: 9,11 “Ondanks uw vele toverijen en zeer krachtige bezweringen…u overvalt een verderf, dat gij niet moogt te verzoenen”

Auteur: John Weldon en John Ankerberg ~ Vertaald door Gerard Feller 2001 ~ CRI article DN388-1 en DN388-2 (1996)