‘Want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn er door Jezus Christus gekomen.’ Johannes 1: 17
Dwalingen zijn van alle tijden
Elke tijd kent zijn bedreigingen voor de Kerk van Jezus. Dat gaat al terug tot het allereerste begin. Zo waren er in die tijd Joodse leraren die rondtrokken van stad tot stad en van gemeente naar gemeente om volgers van Jezus voor te houden dat zij zich ook moesten houden aan alles wat de Thora leerde. Zo betaamde het immers allen die God kenden, ook de nieuwe gelovigen die geloofden in Jezus.
Paulus en de andere apostelen zien dit anders. Handelingen 15 tekent ons hun beslissing in het afwijzen van deze eisen, maar daarmee is het probleem niet opgelost; de invloed van dit denken blijft zich verspreiden en blijft een gevaarlijke risico. De Galaten-brief is daar in het Nieuwe Testament een indrukwekkend voorbeeld van.
Bij deze ene bedreiging bleef het niet. Het duurde niet lang of er kwamen tal van andere bedreigingen bij. Een van de grootste was het gnosticisme. Dit was een filosofische stroming waarbij God, Jezus en zijn evangelie vanuit het Griekse denken werden geïnterpreteerd. Jezus was de emanatie van God, wat wil zeggen: de lagere uitdrukking van zijn uitgestraalde heerlijkheid. Het gnosticisme geloofde daarbij in verborgen wijsheid en kennis die voor gelovigen als ingewijden klaarlag, maar die voor ongelovigen verborgen was. Je kon door deze verborgenheden verenigd worden met het goddelijke en ook als mens (die zelf ook een lagere emanatie van het goddelijke was) hogerop klimmen. Eigenlijk was het gnosticisme een klassieke vorm van wat we nu New Age en oosterse mystiek noemen; het goddelijke bevindt zich in alles en er is verborgen mystieke kennis te ontsluiten waardoor we spiritueel kunnen groeien. Kerkvaders en andere gelovigen bestreden deze dwaling, maar daarmee ging hij niet weg. Toch bewaarde Jezus zijn Kerk.
En zo is het altijd geweest. Steeds weer zijn er aanvallen op de Kerk van Jezus uit te tekenen in haar 2000 jaar durende geschiedenis. Het Kwaad en de machten van de hel hebben altijd geprobeerd om ook op deze manier de Gemeente kapot te maken. Door dwaalleraren, door misleidende theologie en valse leringen. Het is naar mijn idee dan ook niet voor niets dat het Nieuwe Testament hier steeds en indringend voor waarschuwt; het is en blijft een reëel gevaar voor christenen van alle tijden!
Ook in onze tijd zijn er dwalingen
Het mag dan ook niet verbazen dat ook onze tijd aanvallen kent op Jezus’ Kerk. Zo was in het laatste kwart van de vorige eeuw de vrijzinnigheid een bedreiging voor de Kerk van ons eigen land. Daar waar deze dwaling de kerken binnenkwam, deed ze haar vernietigende werk. Waar kerken als gevolg van vrijzinnige invloeden van de Bijbelgetrouwe en gezonde leer van de Kerk der eeuwen afstapten en het evangelie en de persoon van Jezus als Zoon van God en Christus loslieten, holde alles uit. Deze kerken zijn dan ook óf verdwenen, óf ze bestaan nog wel, maar zijn enkel nog een zwak afschijnsel van wat ze ooit zijn geweest. Gelukkig heeft de vrijzinnigheid mede daardoor zijn beste tijd inmiddels gehad.
Daar waar deze dwaling de kerken binnenkwam, deed ze haar vernietigende werk.
Genade zonder waarheid – een theologische, Bijbelse doordenking
Het evangelie van Jezus is helder: God had de wereld zo lief dat Hij Zijn eniggeboren Zoon naar deze wereld zond om te redden wat verloren is. Want laat daar geen misverstand over bestaan: de mens is reddeloos verloren. Oorzaak? Zijn zonden. Zonden zijn niet verenigbaar met Gods heiligheid en daarom zullen en kunnen wij nooit bij Hem komen. Er is zo een onoverbrugbare kloof tussen ons en Hem ontstaan. ‘Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God,’ zegt Romeinen 3: 23. Dit is echter niet wat God wil, want God houdt van ons en wil omgang met ons (zie maar in Genesis 2 en 3). En hoewel het niet zijn keuze of schuld was dat wij vervreemd van Hem zijn geraakt, laat Hij het er niet bij.
Zijn liefde voor ons is zo groot dat Hij zijn Zoon zond. 1 Johannes 4: 10 zegt het beter dan ik het ooit kan verwoorden: ‘Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat Hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om ons verzoening te brengen voor onze zonden.’ Hij heeft de prijs betaald. Op deze manier werd Gods liefde én Gods recht genoeg gedaan (zie hiervoor 2 Kor. 5: 21, Romeinen 6: 23, 1 Pt. 2: 23, Jes. 53 en vele, vele andere teksten). Deze waarheid van verloren gaan en zondig zijn, tegenover verlossing om niet uit liefde komt naar alle mensen toe, of zoals het in de tekst boven dit artikel uit Johannes 1 wordt samengevat: ‘Want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn door Jezus gekomen.’
Zo komen dus in Jezus de elementen van liefde én waarheid samen. Waarheid in dat God Rechter is en ons verantwoordelijk houdt voor ons kwaad, maar tegelijkertijd dat Hij zoveel van ons houdt (liefde) dat Hij verlossing en redding in Jezus aanbiedt om niet. Dít is ten diepste wat wij genade noemen. En zij die Jezus kennen, worden door deze genade opnieuw geboren en wel met de opdracht om daardoor heilig te zijn en te worden. Dus om je identiteit in Christus als nieuwe mens in te vullen, of anders gezegd: om te worden wie je in Hem bent door de verlossing. Dit vraagt heiligheid in groei, bekering en afkering van zonden.
Je herkent deze dwaling in uitspraken als: God is liefde en dus moeten we niet oordelen.
Het probleem nu is dat in de Kerk van het Westen sommigen juist het element van deze waarheid van het evangelie uithollen door het te ontkennen of op z’n minst onder het tapijt te vegen. Dit beperkt zich niet tot één type gemeente of denominatie, je ziet het in de breedte van het protestantse erf. Je herkent deze dwaling in uitspraken als: God is liefde en dus moeten we niet oordelen. Zij spreekt dan ook niet meer over zonde, maar wil inclusief kerk zijn en geen mensen afwijzen. De wereld trekken met vriendelijke openheid en zachte liefde is het devies en daar hoort een strenge Rechter-God niet bij. Nee, God is een ‘lievige’ God, die alleen maar niet-veroordelende en alles-accepterende liefde is.
Dat God liefde is, is absoluut waar. Dat heb ik hierboven ook Bbijbels onderbouwd. Toch kan Gods boodschap in het evangelie niet zonder de waarheid over onze zondige menselijke staat. Dat moet niet vergeten worden, anders gaat er wat fout. Als je nergens over oordeelt, komt namelijk van alles de heilige Kerk van Jezus binnen, ook het kwaad. Als we niets mogen afwijzen omdat God liefde is, is dat in feite heel liefdeloos! Want genade zonder heiligheid is geen werkelijke genade meer. Immers waar krijg je dan nog genade, verlossing en vergeving voor? Dat blijkt ook, want kerken en gelovigen die in deze valkuil trappen, komen niet verder dan het verkondigen van een evangelie van bevrijding en overwinning op je eigen psychologische en karakterologische omstandigheden. Ze verkondigen geluk en zelfverwezenlijking in en door Christus, in je geliefd weten, in je materiële omstandigheden en in het verwezenlijken van dromen. Dit is de ‘verlossing’ die zij te bieden hebben, maar met de boodschap van het evangelie van zonde, dood en gerechtigheid heeft het niets meer te maken. Dat wat niet goed is en ons kapot maakt wordt niet meer benoemd, waardoor de desastreuze gevolgen van zonden kunnen blijven doorwerken en mensen ten onder gaan.
Als vrijwel alles valt onder de liefde van God… dan is er niets meer om naar te streven in heiligheid.
Als alles moet kunnen en je nergens meer over mag oordelen, als vrijwel alles valt onder de liefde van God… dan is er niets meer om naar te streven in heiligheid. Dan is er niets meer om met elkaar over te praten in corrigerende en lerende zin. Dan is de kerk uiteindelijk niet meer dan een New Age filosofie van zelfverwezenlijking geworden, een psychologische uitwerking van positief denken en het waarmaken van je dromen, want dat is wat God voor je wil. Dan is de Kerk de religieuze variant van Emiel Ratelband, de Secret, ‘Name it and Claim it’ en wat voor andere, moderne vormen deze gedachte ook aanneemt. Dat is misschien aantrekkelijk voor de moderne mens van nu, maar met het evangelie van liefde én waarheid heeft het niets meer te maken. Het houdt mensen voor dat ze door kunnen gaan op hun weg, ook al is deze niet goed voor hen en zondig. Het laat mensen voortmodderen in hun verloren toestand kortom. De dodelijk zieke zondaar (want zondig zijn is een ongezonde en zelfs dodelijke aandoening) wordt niet genezen van zijn zonde-kwaal. Sterker nog, hij of zij hoort niet eens meer dat men ziek is! Zolang je maar werkt aan jezelf in psychologische zin, zolang je bouwt aan het verwezenlijken van je dromen, komt alles goed. Maar aan de zonde sterf je uiteindelijk toch, ook als deze niet (meer) benoemd wordt, want zoals gezegd: de aandoening is chronisch en dodelijk. En als je dan sterft dan ben je verloren; alleen en van God verlaten. Wat een verschrikkelijk lot!
Laten wij het als gelovigen van Jezus niet zover laten komen, maar blijven bij liefde én waarheid. Er is nu eenmaal een zonde(n)-probleem met jou en mij. Wij schieten tekort naar God. Maar Goddank: Jezus heeft dit opgelost. Hij heeft de prijs betaald en in Hem is leven in overvloed mogelijk. Niet een halfbakken leven geïnspireerd op een vaag spiritueel New Age verhaal, geen psychologie van zelfverwezenlijking, maar grote en machtige genade, verlossing, wedergeboorte en redding door het bloed van het Lam dat de zonden van de wereld wegdroeg. Dat is wat mensenlevens echt verandert. Er is kracht in het bloed van dat Lam!
Een afsluitende gedachte bij Johannes 1: 17:
’Bij de Here Jezus zijn genade (zacht) en waarheid ( hard) volmaakt in evenwicht. Liefde zonder waarheid is boterzacht, waarheid zonder liefde is keihard; waarheid EN liefde zijn steengoed.’
