1. Inleiding
“Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe” (Joh. 3:16). Deze, voor christenen de meest bekende tekst uit de Bijbel, spreekt over eeuwig leven. Daarnaast komt het begrip eeuwig leven tientallen malen in de Bijbel voor. Voor christenen is eeuwig leven dus een bekende term. Maar beseffen we wel de betekenis ervan? Wat moet worden verstaan onder eeuwig leven? Bestaat het wel, en is het niet te mooi om waar te zijn? En áls het bestaat, wordt het dan op de lange duur niet vervelend? En hoe kijken niet-christenen er tegenaan? Veel hedendaagse mensen zijn van mening, dat er helemaal geen hemel of hel bestaat, en dat het middeleeuwse fabeltjes zijn. Zij denken, dat er na de dood niets meer is.
God heeft dat verrukkelijke leven in liefde, vrede en harmonie met Hem, met jezelf en de naaste voor de mens bedóeld.
In het evangelie van Johannes vinden we een bijzondere omschrijving van eeuwig leven, namelijk: “Dit nu is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, Die Gij gezonden hebt” (Joh. 17:3). Deze omschrijving wijst in eerste instantie op de kwaliteit van leven, omdat het ten volle kennen van God en Zijn Zoon (zowel met ons hart, in liefde, als met ons verstand) waarachtig, zinvol leven betekent. Waarachtig leven is de liefdevolle geestelijke gemeenschap met God. God heeft de schepping bedacht, en wel met een bepaalde bedoeling. God is de zingever van het bestaan. En Zonder God heeft het leven geen enkele zin, geen enkel doel. Vandaar ook dat atheïsme volkomen onzinnig en zinloos is.
God heeft dat verrukkelijke leven in liefde, vrede en harmonie met Hem, met jezelf en de naaste voor de mens bedóeld. Het is het eeuwige geschenk van God aan de mens. De Bijbel spreekt over de hemel als een toestand van volmaakte gelukzaligheid. Het is een leven zonder ziekte, pijn, verdriet, oorlog, niet alleen voor een korte periode, maar voor een zeer lange tijd, ja zelfs voor een oneindige tijdsduur. Kwaliteit en duur van leven horen bij elkaar. Wij zien dat dikwijls ook in het natuurlijke leven.
2. Is eeuwig leven mogelijk?
Bestaat er wel eeuwig, altijddurend leven, dus een leven dat geen dood meer zal kennen? Veel mensen vinden dit onmogelijk, en geloven er niet in. Maar is eeuwig, altijddurend leven eigenlijk wel zo vreemd? Nee. Altijddurend leven is daarentegen eigenlijk het normale. De eindigheid van het menselijk leven op aarde door de dood is namelijk abnormaal. Maar we zijn er zó aan gewend, dat we die eindigheid normaal vinden.
Laten we eens kijken naar de leeftijden van de mensen, die in de begintijd leefden, en in het boek Genesis genoemd worden. In Gen. 5 lezen we dat de oudvaders ruim 900 jaar oud werden, bijvoorbeeld Adam 930 jaar, en Metuselach zelfs 969 jaar! In Gen. 11 zien we, dat de levensduur van de mensen al is gedaald van 600 jaar (vers 10/11) tot 205 jaar (vers 32). Verderop in de Bijbel (Deut. 34:7) lezen we dat Mozes 120 jaar oud is geworden. Tegenwoordig is de gemiddelde leeftijd van de Nederlander ongeveer 70 jaar, en dát slechts dankzij vergaande medische voorzieningen, schoon drinkwater en goede rioolservice. Zonder deze voorzieningen zou de mens gemiddeld nog jonger sterven.
Tegenwoordig is de gemiddelde leeftijd van de Nederlander ongeveer 70 jaar dankzij vergaande medische voorzieningen, schoon drinkwater en goede rioolservice.
Hoe is deze daling van de levensduur te verklaren? Dit komt omdat na de zondeval die in Genesis beschreven is, de zonde zijn destructief werk begon te doen in de geest en de ziel van de mens, en bijgevolg ook in het lichaam. De zonde leidde niet alleen tot de geestelijke dood, namelijk het gescheiden zijn van God, maar uiteindelijk ook tot de lichamelijke dood. In de begintijd van de mensheid waren de zonde en de gevolgen van de zonde nog niet zover voortgewoekerd, en kon de mens nog lang leven. Na duizenden jaren heeft de boze meer invloed kunnen krijgen in het menselijke geslacht, en sterven de mensen vroegtijdiger.
Echter door de kracht van de Heilige Geest, die een mens door geloof in het volbrachte werk van onze Heiland Jezus Christus kan ontvangen, kan ons innerlijk bevrijd worden van allerlei banden zoals depressie en angsten, en kan ons sterfelijk lichaam weer levend gemaakt worden, herstellen van ziekte, en zelfs opstaan uit de dood. Je zou de volgende vergelijking kunnen hanteren: het ‘mechanisme mens’, dat door de zondeval stroef liep (beeld van de ziekte) en zelfs vastliep (beeld van de dood), omdat er zand (zonde) in kwam en omdat het niet goed geolied was (geen gemeenschap met God door de Heilige Geest), wordt na de bekering zodanig door Gods Heilige Geest hersteld en ‘gesmeerd’, dat het ‘mechanisme mens’ eeuwig kan blijven functioneren. Je zou kunnen spreken van een geestelijk en lichamelijk perpetuum mobile. Als Adam en Eva niet hadden gezondigd, en als er geen zondeval was geweest, zouden de geestelijke en lichamelijke dood nooit hun intrede hebben kunnen doen, en zou de mens niet alleen maar circa 1000 jaar hebben geleefd, maar zelfs nooit zijn gestorven! Dit zijn gedachten, waar wij uiteraard niet vertrouwd mee zijn omdat wij als mensheid gewend zijn aan de dood als einde van het leven hier op aarde.
3. Een saaie eeuwigheid?
Voor sommigen is het eeuwige leven geen aantrekkelijk vooruitzicht. Zij zien er tegen op, omdat ze er een verkeerde voorstelling van hebben, en het zien als een soort voortzetting van het leven op aarde met al zijn zorgen en ellende. Maar het eeuwige leven is eigenlijk een altijddurend feest, waar niets is wat ons ooit zorgen zou kunnen geven. Een vraag die wel eens opkomt als we denken aan het eeuwige leven dat eindeloos voortduurt, is deze: zullen we ons dan niet vervelen? Zo’n gedachte komt voort uit onze huidige onvolmaaktheid, en het nog niet ten volle kennen van wie God is. Onze God is zo onvoorstelbaar en oneindig creatief, dat niemand tijdens het eeuwige leven zich ook maar één seconde zal vervelen. Er zal sprake zijn van ongekende gelukzaligheid, schoonheid, verrassing, afwisseling en variëteit.
4. Er is helaas ook een andere eeuwigheid
Wat voor ons als christenen wel belangrijk is om te bedenken, is dat de Bijbel ook spreekt over een ander, echter niet zo aantrekkelijk eeuwig ‘leven’, namelijk een eeuwig bestaan in ellende, eenzaamheid, duisternis, angst, haat en wroeging, namelijk de eeuwige (geestelijke) dood, de eeuwige Godverlatenheid. “Daar zal het geween zijn en het tandengeknars” (Matt. 24:51; 25:30). Het gaat over een toestand, waarin de laatste band met God is doorgesneden. Het is een onvoorstelbaar vreselijke toestand, die voor altijd duurt, en waaruit geen ontkomen mogelijk is.
Het gaat over een toestand, waarin de laatste band met God is doorgesneden die voor altijd duurt.
De Bijbel spreekt over de buitenste duisternis, het eeuwige verderf, de poel des vuurs, en over de tweede of eeuwige dood. Deze begrippen zijn niet zo bekend, maar meer bekend is de term ‘hel’. De beschrijving, die de Bijbel in enkele bewoordingen weergeeft, is zó afschrikwekkend, dat een mens er liever niet over nadenkt. Om één voorbeeld te noemen, namelijk uit het laatste Bijbelboek Openbaring (14:11): “En de rook van hun pijniging stijgt op in alle eeuwigheden, en zij hebben geen rust, dag en nacht, die het beest en zijn beeld aanbidden, en al wie het merkteken van zijn naam ontvangt”. In deze tijd is het spreken over de hel een taboe geworden, zelfs ook onder christenen. Voor velen is de gedachte aan de hel zó onverdraaglijk, dat men liever gelooft in de alverzoeningsleer, die stelt dat het uiteindelijk met ieder mens wel goed zal komen, en dat er uiteindelijk geen hel meer zal bestaan. Was dat maar zo.
5. Keuze tussen leven of dood
De door de Bijbel genoemde afschrikwekkende vorm van eeuwig bestaan kan niet buiten beschouwing gelaten worden als we nadenken over het leven na dit leven op aarde, dus over het hiernamaals. Allereerst omdat Jezus Zelf daar veel over gesproken heeft vanwege de ernst van de keuze tussen eeuwig leven en eeuwige dood. Het is goed dat wij als kinderen van God af en toe bepaald worden bij de ernst ervan, niet alleen voor onszelf, maar juist ook vanwege onze relatie met niet-gelovigen. Immers, als wij de ernst beseffen van de keuze tussen leven en dood, zullen wij meer ervan doordrongen zijn wat het offer van Jezus op Golgotha heeft betekend, en zullen wij er ook meer ernst mee maken om met liefde en wijsheid het evangelie aan anderen te vertellen. Door na te denken over de eeuwigheid, raakt men onder de indruk van de ernst van de keuze vóór óf tégen Jezus en God. Er staat namelijk oneindig veel op het spel.
6. God is toch liefde?
Voor velen is de vraag hoe er een hel kan bestaan als er een God van liefde is. Omdat God niemand tot iets wil dwingen. Liefde laat de ander de keuze. Liefde kan niet zonder het gegeven dat de ander in vrijheid kan kiezen. Als iemand zich niet aan God en diens wil wenst te onderwerpen, dan moet God dat respecteren, want God gaf de mens een vrije wil. Sommige mensen hebben zich door zonden zo verhard dat ze Gods genade (Hij gaf Zijn Zoon uit liefde voor ons om ons te redden!) en liefde niet meer willen aanvaarden. Zij willen niet dat God heerschappij over hen voert, mede omdat zij Zijn heerschappij verkeerd opvatten. Gods heerschappij betekent echter juist geluk en zingeving.
7. Twee eeuwigheden
De Bijbel schetst dus twee eeuwigheden, waaruit de mens kan en moet kiezen, namelijk het eeuwige leven of de eeuwige dood. Dat laatste is een gevolg is van het blijven in de zonde. Een tussenweg is er niet. “Maar het loon, dat de zonde geeft, is de (eeuwige) dood, maar de genade, die God schenkt, is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Here” (Rom. 6:23). Het eeuwige leven begint al op deze aarde, als iemand Jezus Christus als Verlosser van zonden erkent en aanvaardt. Die mens wordt wedergeboren, met God als zijn Vader, en in het Koninkrijk van God opgenomen. “En dit is het getuigenis: God heeft ons eeuwig leven gegeven en dit leven is in Zijn Zoon” (1 Joh. 5:11). Het eeuwige leven begint in de geest, door het geloof, en ontwikkelt zich in de geest van de mens, maar zal uiteindelijk ook volkomen doorwerken in de ziel en het lichaam. Rom. 6:22 zegt: “Maar thans, vrijgemaakt van de zonde en in de dienst van God gekomen, hebt gij tot vrucht uw heiliging en als einde het eeuwige leven”.
8. Tot slot
We mogen als christenen met de dag leven. Immers elke dag mogen we als een geschenk van God ontvangen en die dag met de Heer leven en onder de leiding van de Heilige Geest goed besteden. Maar we mogen die dag óók beleven in het perspectief van het eeuwige leven. Dat geeft hoop en verwachting voor de dag van vandaag, ook in dagelijkse zorgen, pijn en verdriet, en in geval van ziekte of zelfs naderende dood. “De vrijgekochten des Heren zullen wederkeren en met gejubel in Sion komen; eeuwige vreugde zal op hun hoofd zijn, blijdschap en vreugde zullen zij verkrijgen, maar kommer en zuchten zullen wegvlieden” (Jes. 35:10).
Maar we mogen die dag óók beleven in het perspectief van het eeuwige leven. Dat geeft hoop en verwachting voor de dag van vandaag, ook in dagelijkse zorgen, pijn en verdriet, en in geval van ziekte of zelfs naderende dood
“Strijd de goede strijd des geloofs, grijp het eeuwige leven, waartoe gij geroepen zijt” (1 Tim. 6:12). Het is het waard om er alles voor over te hebben. Daarom is de volgende zin goed om te overdenken: “Als wij aan de Heer onze tijd geven, dan geeft de Heer aan ons Zijn eeuwigheid”. Laten wij ons niet (alleen) richten op het hier en nu, maar ons ook uitstrekken naar de eeuwige erfenis (Hebr. 9:15) die God ons heeft beloofd, namelijk “wat geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en wat in geen mensenhart is opgekomen, al wat God heeft bereid voor degenen, die Hem liefhebben” (1 Cor. 2:9). Wij mogen dat met passie uitdragen in de steeds donker wordende wereld om ons heen.
Bron: Piet Guijt, Bouwstenen voor een eeuwig thuis, 2002.
