Inleiding
In de Bijbel worden er drie rechtvaardige mannen genoemd: Job, Daniel, Noah (Ezech.14:14) Jak.5:10-11: “Broeders, neemt tot een voorbeeld van lijden en geduld de profeten, die in de naam des Heren hebben gesproken; Zie, wij prijzen hen zalig, die volhard hebben. Gij hebt van de volharding van Job gehoord en gij hebt uit het einde, dat de Here deed volgen, gezien dat de Here rijk is aan barmhartigheid en ontferming.”
Les 1. God is soeverein – God is liefde
Job toont ons een blik in de hemelse gewesten en we zien hoe God de satan uitdaagt – Job 1:8 een man als Job
- Vroom (rechtvaardig voor God)
- Oprecht (recht in zijn omgang met mensen)
- Godvrezende (juist begrip van en in relatie met God)
- Wijkende van het kwaad (juiste houding tegenover het kwaad)
Doel van de beproeving: bewijs van de kwaliteit van Jobs karakter. Satan veracht Job, want volgens hem is Job alleen religieus (1:9, 2:4) “Is het voor niets dat hij God vreest?” God neemt de volledige verantwoordelijkheid voor Jobs onheil Job 2:3: “en nog volhardt hij in zijn vroomheid, hoewel gij Mij tegen hem hebt opgezet om hem, zonder oorzaak, in het verderf te storten.”
Conclusie: Lijden heeft voor God betekenis!
Les 2. Vrees en geloof
Job 1:21-22: “Naakt ben ik uit de schoot mijner moeder gekomen, naakt zal ik daarheen wederkeren. De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen, de naam des Heren zij gelooft. In dit alles zondigde Job niet en schreef God niets ongerijmds toe.”
Job 2:10: “Zouden wij het goede van God aannemen en niet het kwade.”
Verstandelijk accepteren van zijn situatie.
Analyse van Job 3:25: “Want waarvoor ik vrees, dat overvalt mij, en wat ik ducht, dat treft mij.” Er waren aanwijzingen in zijn leven, die wezen in de richting van het lijden. Hij zocht echter persoonlijke vrede en veiligheid. Satan sloeg hem overeenkomstig datgene wat hij vond in zijn vlees.
Conclusie: Lijden hoort bij ons karakter, onze cultuur, onze familie, etc.
Les 3. Jammerklacht
Job raakt in vertwijfeling
- Job 3:3+8+11-17: hij verlangt naar de dood, heeft niet langer angst voor de vloek van welke macht dan ook, verlangt naar de vrede van het dodenrijk
- Job 3:23: hij bekijkt zijn situatie vanuit het perspectief van de satan – God heeft hem elke uitweg ontnomen zie 1:10: hebt Gij zelf niet hem en zijn huis aan alle kanten beschut?
- Job 6:2-10+26: pijn brengt woorden voort, die moeilijk zijn te begrijpen “Is het uw bedoeling woorden te laken? Worden de uitingen van een wanhopige als wind geacht?”
- Job 6:14: hij schreeuwt om de hulp van zijn vrienden – christelijke counselors doch de vrienden troosten niet Job, maar zichzelf
Job noemt ze kwakzalvers (13:4), jammerlijke vertroosters (16:2). De vrienden proberen volgens hun gebruik en gewoonte te troosten, maar hier is dat niet afdoende.
Job 16:4-5: “Ook ik zou kunnen spreken als gij; waart gij slechts in mijn plaats; ik zou mooie woorden tegen u aaneenrijgen; en het hoofd over u schudden; ik zou u bemoedigen met mijn mond; en het beklag mijner lippen zou leniging geven.”
Job 19:21: “ontfermt u, ontfermt u mijner, gij mijner vrienden.”
De vrienden van Job zijn een ernstige vermaning aan het adres van elke pastoraal werker.
Job 17:1: “mijn leven is verwoest, mijn dagen zijn uitgeblust, mij rest slechts het graf.”
Conclusie: de wanhoop van een man kan niet veroordeeld worden, maar moet gedragen worden
Les. 4 Geloof in de verlosser en overwinning over de dood
a) Jobs aanklacht tegen God
- 2:10 ” … aanvaard tegenspoed van God” (verstandelijk antwoord)
- 6:4 “want de pijlen des Almachtige steken in mij … Gods verschrikkingen stellen zich in slagorde tegen mij op”
- 7:11-21 Job spreekt met God en het is hem toegestaan zijn wanhoop naar God te uiten. Dit is een zeer gevaarlijk, maar ook kritiek moment. Hier is heel veel wijsheid en moedig geloof van de counselor nodig
Conclusie: wanhoop moet geuit worden
b) Job bepleit zijn zaak voor God
- 23:2-6 hij vertrouwt erop dat God hem aandacht wil schenken
- 23:8-10 Job kan God niet zien, maar vertrouwt erop dat God zijn wegen kent
- 23:10 hij vertrouwt op Gods goede intentie; “toetste Hij mij, ik kwam als goud tevoorschijn”.
- 16:11-12+4:12-16 Job bespeurt de vijand, die hem wil vernietigen, maar hij vertrouwt erop dat alles naar Gods wil is.
Conclusie: God hoort de wanhopige en geeft hem vertrouwen
c) Job vertrouwt zijn voorspraak, zijn verlosser
- 13:15 “Wil Hij mij doden, ik blijf op Hem hopen; ja mijn wandel wil ik voor Hem rechtvaardigen.”
- 16:18-21 hij weet dat God zijn pleitbezorger is en dat hij bij God kan aankloppen (Rom.8:26: “maar de Geest zelf pleit voor ons met onuitsprekelijke verzuchtingen.”
- 19:25-27 “Maar ik weet dat mijn Verlosser leeft en ten laatste zal Hij op de aarde optreden … zal ik uit mijn vlees God aanschouwen.”
Conclusie: Geloof houdt stand, ook als je toestand inderdaad zo miserabel blijkt te zijn
Les 5. De vertroosting van God
a) Job 32-37 de troost van de jonge counselor Elihu.
- 33:4-7 de vriendelijke benadering tot Job
- 33:23-25 de hoop op de middelaar en het losgeld
- 34:10-30 beschrijving van Gods rechtvaardigheid
- 35 de zondigheid van de mensheid
- 36:2-37:34 nog meer woorden van Godswege
- 36:15-16 “Juist door zijn ellende redt Hij de ellendige; en door de verdrukking opent Hij hun oor; zo lokte Hij ook u uit de muil van de nood; naar wijde onbeperkte ruimte; naar uw rustige dis, die vol vette spijze was.”
- 36:29 voorbereiding voor Gods verschijning in de storm Conclusie: Onderwijs over het wezen van God en menselijke natuur betrekken het karakter van God in onze beschouwingen over het lijden
b) Gods troost voor een volwassen man – De almachtige God en het lijden
- 38:2-4: “Gord nu als een man uw lendenen; dan wil Ik u ondervragen, opdat gij Mij onderricht.”
Dit verschilt van het troosten van een kind.
Doel van de therapie: Gods troost ten volle is bestemd voor de volwassen persoon. - Waar was U? Gods grootheid (38-39) en mijn beperktheid (40:3-5) is de grootste troost
- 40:10-41:25 “Zijns gelijke is er op aarde niet; een schepsel zonder vrees; op al wat hoog is, ziet hij neer; hij is de koning over alle trotse dieren.” God tegenover de mens; wie wil er zijn eigen helper zijn.
Conclusie: Het doel van God is niet het herstel van het oude, maar rijpheid in het geloof.
c) Job heeft het begrepen
- 42:2-6 “ik weet dat Gij alles vermoogt; en dat geen uwer plannen wordt verijdeld; Wie is het toch die het raadsbesluit ontsluiert zonder verstand? Daarom: ik verkondigde, zonder inzicht, dingen die mij te wonderbaar en die ik niet begreep. Hoor nu en ik zal spreken; ik wil U ondervragen, opdat Gij mij onderricht; Slechts van horen zeggen had ik van U vernomen; maar nu heeft mijn oog U aanschouwd; daarom herroep ik en doe boete in stof en as.”
Conclusie: Het grootste voorrecht voor een mens is het een glimp op te vangen van de heiligheid van God.
Door: Thomas Gerlach, theoloog St. Sebulon Zuflucht Marienheide, Duitsland, vertaald door Gerard Feller
Objectieve theologische redenen voor subjectief psychologisch lijden
Het thema van het lijden bestrijkt een breed terrein. Daarbij moeten soms moeilijke vragen gesteld worden.
A) Wiens schuld is het dat ik nu moet lijden?
- Lijden is het directe gevolg van de zonde – een ieder van ons zal sterven
voorbeeld: de zonde van David en haar gevolgen 2. Sam.11-20 / 1.Kon.1-2
verweven netwerk van zonden en hun gevolgen - Lijden is het algemene gevolg van de zondeval van de mens – behorend bij ons mens-zijn Rom.5:12
- Speciaal lijden komt van God Job 1-2 (vooral 2:3b) / Jakobus 1:12
B) Gods perspectieven met betrekking tot het lijden
Het doel van het lijden is tweeledig
a) lijden met een oorzaak – lijden als een zondaar
- Zondaren lijden als gevolg van het overtreden van één van Gods beginselen, Gods reden om druk uit te oefenen: het moet berouw uitwerken
- Zondaren lijden als een gevolg van een bedorven karakter. Dit kan ontstaan zijn door henzelf, de familie of de cultuur waarin ze opgroeien Voorbeeld: de misdadiger aan het kruis Lukas 23:39-43 Gods doel met lijden is nog meer zondig gedrag te voorkomen en een verlangen naar verlossing te bewerken. Het doel is verlossing door geloof in het evangelie.
- Zonde is vergeven, maar de gevolgen zijn niet weggenomen Voorbeeld: David
b) lijden zonder oorzaak – lijden als een rechtvaardige
voorbeeld: Job
- Training in heiligheid en gehoorzaamheid (Job 2:3b, Hebr.5:7-9)
- Hoort bij het Lichaam van Christus “allen, die in Christus Jezus godvruchtig willen leven, zullen vervolgd worden” (2.Tim.3:12)
De belofte om tot Zijn rust in te gaan moeten in geloof aangenomen worden (Hebr.4:1-2)
Onderstaande zaken hebben betrekking op de gelovige – rechtvaardigen door de verlossing in Christus.
- Principes m.b.t. het lijden
- Het principe van de graankorrel Johannes 12:23-26 veel vrucht voort brengen door te sterven
- Principe van opvoeden door de Vader Hebr.12:4-13 voort brengen van de vrucht der gerechtigheid
- Het uitzicht in het lijden drie logische stappen volgens Romeinen 8:16-18
a) we zijn kinderen van God, en als we kinderen zijn, zijn we ook erfgenamen
b) als we met Hem delen in het lijden, zullen we ook delen met Hem in heerlijkheid
c) het lijden in de tegenwoordige tijd is het niet waard vergeleken te worden met de heerlijkheid, welke over ons geopenbaard zal worden
Het is een gegeven dat de gelovige zal lijden: 2.Tim.3:12: “allen, die in Christus Jezus godvruchtig willen leven, zullen vervolgd worden”.
Het is een gegeven dat de gelovige gezegend zal worden: Markus 10:29-31: “Jezus zei: Voorwaar Ik zeg u, er is niemand die huis of broeders of zusters of moeder of vader of kinderen of akkers heeft prijsgegeven om Mij en om het evangelie, of hij ontvangt honderdvoudig terug: nu in deze tijd, huizen, broeders en zusters en moeders en kinderen en akkers, met vervolgingen, en in de toekomende eeuw het eeuwige leven.”
Lijden is een wezenlijk onderdeel in onze gemeenschap met God
Fil.3:8-11: “Voorzeker, ik acht zelfs alles schade, omdat de kennis van Christus Jezus, mijn Here, dat alles te boven gaat. Om zijnentwil heb ik dit alles prijsgegeven en houd het voor vuilnis, opdat ik Christus moge winnen; en in Hem moge blijken niet een eigen gerechtigheid uit de wet te bezitten, maar de gerechtigheid door het geloof in Christus, welke uit God is, op grond van het geloof. Dit alles om Hem te kennen en de kracht zijner opstanding en de gemeenschap aan Zijn lijden, of ik, aan Zijn dood gelijkvormig wordende, zou mogen komen tot de opstanding uit de doden.”
Het uiteindelijke doel van lijden in het leven van de gelovige is de diepe, rijpe gemeenschap met Christus. “… totdat wij alleen de eenheid des geloofs en der volle kennis van de Zoon Gods bereikt hebben, de mannelijke rijpheid, de maat van de wasdom der volheid van Christus.” Efeze 4:13
In het lijden van de christen ligt de focus op de wil en de glorie van God, en niet op de mens en zijn noden.
Rechtvaardiging uit genade door geloof verandert de kwaliteit van het lijden.
1. Lijden – bewijs van de aanwezigheid van het geloof. In lijden wordt zichtbaar, wie mijn god is.
- Welke god geeft je de kracht om te doorstaan, te dragen? < LI>Lijden dragen is mogelijk door Gods soevereine handelen te accepteren ten opzichte van het lijden van het individu.
2. Lijden – bewijs van de kwaliteit van het geloof
- training in volharding in het leven met God om hoop, geloof en liefde te verkrijgen (Hebr. 12:1-3)
- training in hoop – het sterkste wapen tegen elk kwaad (Rom.5:1-5, 1.Petr.1:6-7)
- training in geduld – zij, die lijden, zijn een voorbeeld in het geloof (Hebr.11:32-40)
Geduld vanwege koppigheid en weerspannigheid tegenover geduld vanwege een geheiligd karakter
3. Lijden – bewijs van de kracht van het geloof
- in lijden wordt de kracht van God in ons leven openbaar
- Rom.8:35-39 we worden gerekend als slachtschapen, maar desondanks zijn we overwinnaars, die overweldigend zullen overleven.
Geestelijke zwakte als gevolg van zonde tegenover “als ik zwak ben, ben ik sterk” (2.Kor.9-10)
4. Lijden – heiliging door het geloof
- Lijden corrigeert mijn beeld van God
- Lijden bevrijdt van demonie
- Lijden verhindert het zondigen
- Lijden maakt het leven op Christus gericht
5. Lijden – de triomf van het geloof
De belofte van Jezus aan diegenen, die lijden Mattheus 5:3-12.
- “Zalig zijn de armen van geest, want hunner is het koninkrijk der hemelen
- zalig die treuren, want zij zullen vertroost worden
- zalig de zachtmoedige, want zij zullen de aarde beërven
- zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden
- zalig de barmhartige, want hun zal barmhartigheid geschieden
- zalig de reine van hart, want zij zullen God zien
- zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen Gods genoemd worden
- zalig de vervolgden om der gerechtigheid wil, want hunner is het koninkrijk der hemelen
- zalig zijt gij, wanneer men u smaadt en vervolgt en liegende allerlei kwaad van u spreekt om Mijnentwil.
- Verblijdt u en verheugt u, want uw loon is groot in de hemelen, want alzo hebben zij de profeten voor u vervolgd.”
“Want het Woord des kruises is wel voor hen die verloren gaan een dwaasheid, maar voor ons, die behouden worden, is het een kracht Gods.” (1.Kor.1:18)
Hoe ga je om met lijden zonder getraumatiseerd te worden?
De zeven woorden van Christus aan het kruis
- Matth.27:46: “Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?”
- Lukas 23:34: “Vader, vergeef het hen, want ze weten niet wat ze doen.”
- Lukas 23:43: “Waarlijk Ik zeg u, heden zult gij met Mij in het paradijs zijn.”
- Joh.19:26: “Vrouw, zie uw zoon.” … “Zie uw moeder.”
- Joh.19:28: “Mij dorst.”
- Joh.19:30: “Het is volbracht.”
- Lukas 23:46: “Vader, in Uw handen beveel Ik mijn geest.”
De verwoestende gevolgen van het afwijzen van lijden
A) Haat tegenover Gods opvoeding
B) Mogelijke redenen voor het afwijzen van lijden
Afwijzen van lijden omdat men God de schuld geeft Waarom God? Wat voor een God bent U, dat U deze dingen laat gebeuren? Waarom bent U zo streng voor mij? Waar was God toen dit mij overkwam?
Probleem van de evangelicals die van God wegdwalen, omdat men God identificeert als een straffende God.
Mogelijk gevolg: agressie tegenover of angst voor God – rebellie
- Afwijzen van lijden vanwege de verheerlijking van zichzelf
Waarom gebeurd dit met MIJ?
Spanningsveld tussen zelfbestemming en Gods bedoelingen
Mogelijk gevolg: hevige depressie, zelfhaat, creÎren van een virtuele werkelijkheid - Afwijzen van lijden vanwege het liefhebben van een bepaalde zonde of zondig gedrag
De verwerping van het patroon: oorzaak en gevolg: “mijn zonden hebben geen consequenties!”
Vaak opgeschrikt vanwege de gevolgen, die onvermijdelijk zijn.
Mogelijk gevolg: diverse psychosomatische- en psychologische problemen - Afwijzen van lijden vanwege de liefde tot de dood. Haat tegenover het leven kan verschillende oorzaken hebben:
- Traumatische gebeurtenissen
- Leven in een religieus systeem
- Geloven in de supermens (demonische transformatie)
- Verachten van zwakte en lijden
Mogelijke gevolgen: willen vluchten in de dood.
- Sjamanistische bijna-doodervaringen
- Teloorgang van de eenheid in het bestaan
- Dood van delen van de psyché
- Gedeeltes van het bestaan worden demonen ten dienste gesteld
- “ik heb de autoriteit mijn leven vrijwillig af te leggen” (anti-Johannes 10:18)
